Nöbetçi Eczaneler
Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB), 2022 yılının sonunda tohumluk üretiminin 2023’e 3 bin 18 ton artış göstererek 1 milyon 303 bin 38 tona ulaştığını ve meyve fidanı üretiminin ise 10,7 milyon düşüşle 101 milyon 574 bine gerilediğini açıkladı.
TÜRKTOB tarafından hazırlanan “2025 Tohumculuk Sektör Raporu”na göre, ocak 2025 itibarıyla birliğe bağlı alt birliklerin toplam üye sayısı 82 bin 937’ye yükseldi.
Tescil edilen ve üretim izni alınan çeşitlerin sayısı, tarla bitkilerinde 3 bin 839, sebzelerde 4 bin 121, meyve ve asmada ise bin 677 çeşitle birlikte toplamda 9 bin 637’ye çıkmış durumda. Türkiye’de tarla bitkilerinde 669, sebzelerde 761 ve meyve ile asmada 16 olmak üzere toplam 1.446 üretim izinli çeşit bulunmaktadır.
2023 yılı itibarıyla, toplam tohumluk üretiminde 3 bin 18 tonluk artışla 1 milyon 303 bin 38 ton seviyesine ulaşılırken, meyve fidanı üretimi yaklaşık 10,7 milyon adet azalmayla 101 milyon 574 bine geriledi.
Asma fidanı üretiminde 1,6 milyon adet artışla 5,4 milyon, çilek fidesinde 3,6 milyon adet artarak 78,6 milyon, süs bitkisinde ise 220 milyon adette 2,32 milyar üretim gerçekleştirildi. 2023’te değişkenlik göstermeyen sebze fidesi üretimi yaklaşık 6 milyar adede ulaştı.
Bu gelişmeler, ticaret alanında da olumlu sonuçlar yaratarak 2024 yılında 853 milyon dolarlık bir dış ticaret hacmi oluşturdu. İthalat ve ihracat arasındaki denge hızla ihracat yönünde gelişmeye devam etti. 2018 yılında sektör, ilk kez ihracat rakamlarını ithalatın üzerine çıkardı ve bu oran yüzde 108 oldu. 2024 itibarıyla ise ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 134 seviyesini gördü.
Ancak bu olumlu gelişmelere rağmen, sektör hâlâ çeşitli mevzuat değişiklikleri, yeni destek programları ve mevcut sorunların çözülmesi konusunda ihtiyaçlar duyuyor. 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’na yapılacak değişikliklerin, sertifikalı tohumlukların ticaret borsasında kesintisiz tescilini sağlaması, sektör için önemli bir destek olacağı ifade ediliyor.
Ayrıca, 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da, tohumculuk sektörü için AR-GE merkezlerinde istihdam edilmesi gereken personel sayısının beş olarak belirlenmesi gerektiği vurgulanıyor.
Bahçe bitkileri sektörü, ülkemiz için büyük bir ekonomik potansiyele sahipken, sertifikalı fidan üretimindeki yetersizliklerin giderilmesi amacıyla yerli sektörün sürdürülebilirliği için gerekli yatırımları yapabilmeleri adına desteklenmesi gereken tüm sertifikalı fidan üretimlerinin desteklenmesi gerektiği ifade ediliyor.
Raporda, fide sektörünün, potansiyelinin sadece yüzde 25’ine ulaşabildiğine dikkat çekilerek, yüksek yatırım gerektiren aşılı fide üretimcilerinin de desteklenmesi gerektiği kaydediliyor. Süs bitkileri üreticilerine sağlanacak desteklerin, hem üretim kaydının tutulması açısından hem de sektörün ihracat artışı açısından önem taşıdığı vurgulanıyor. Ayrıca, tohum dağıtıcılarının KOBİ desteklerinden yararlanması, tohumluk ambarı yapımı için uygun şartlarda kredi veya hibe sağlanmasının gerekliliği üzerine duruluyor.
Sertifikalı tohum yetiştiriciliğinin bilgi birikimi gerektiren bir süreç olduğu belirtilerek, tohum yetiştiricilerinin uygun bir eğitimden geçirilmesi ve yalnızca sertifikalı yetiştiricilerin desteklenmesi gerektiği ifade ediliyor. Desteklerin cazip hale getirmesiyle birlikte, tohum yetiştirici sayısında dalgalanmanın azalacağı ve bu kitleye hizmet sunmanın kolaylaşacağı, dolayısıyla tohumluk üretiminin artacağı vurgulanıyor. Sektör, bu finansal desteklerin yanı sıra başka çözüm bekleyen sorunlarla da uğraşmak zorunda kalıyor.