Nöbetçi Eczaneler
**Sağlıklı Yaşlanma: Uykunun Önemi**
Son dönemlerde trend haline gelen “İyi yaş alma” ya da “Sağlıklı yaşlanma” kavramları, çoğunlukla sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz ile özdeşleşse de, kaliteli uyku bu iki unsurun merkezinde yer alıyor. Uykusuzluk, yalnızca ruh sağlığını olumsuz yönde etkilemekle kalmayıp, birçok hastalığın habercisi olarak da karşımıza çıkıyor. Geçmişte unuttuğumuz “uyusun da büyüsün” ifadesi, günümüzde çocuk, yetişkin ve yaşlı bireyler için uykunun yaşam kalitesindeki önemini yeniden vurguluyor.
**Uyku ve Sağlık Üzerindeki Etkisi**
Nöroloji Uzmanı Dr. Meliha Aydın, yeterli ve kaliteli uykunun sağlıklı yaşamak için vazgeçilmez bir unsur olduğunu ifade ediyor. “Uyku, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması ve beyin ile diğer vücut fonksiyonlarının uyumlu bir şekilde işleyebilmesi için gereklidir. Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) verilerine göre, toplumda en sık görülen uyku bozukluğu olan insomnia yani uykusuzluk, yetişkinlerin üçte birinde gözlemlenmektedir. Bunun yanında, bu grubun yüzde 6 ila 10’unda ise ciddi uykusuzluk belirtileri görülmektedir,” dedi.
Tedavi edilmeyen uyku bozukluklarının yaşam kalitesini olumsuz etkilediğine dikkat çeken Aydın, “Uyku problemleri, sosyal hayata, sabah yorgunluğuna, dikkatte dağınıklığa, sağlık sorunlarına ve çeşitli ruhsal bozukluklara yol açabilir. Yetersiz uyku çeken bireylerde kalp hastalıkları, hipertansiyon, obezite ve depresyon gibi ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir,” şeklinde konuştu.
**Uyku Testlerinin Önemi**
Aydın, uyku ile ilgili hastalıkların tanısını koymak için sıklıkla kullanılan polisomnografi (PSG) testine de değinerek, “Bu testle, hastaların uyku anındaki beyin dalgaları, solunum düzenleri ve diğer hayati fonksiyonları kayıt altına alınıyor. Elde edilen bilgiler ışığında uyku apnesi tanısı konulabiliyor,” dedi. Uyku apnesi tanısı alan hastalara, çok disiplinli bir yaklaşım ile tedavi önerilmektedir. Ayrıca hastaların desteklenmesi konusunda yakınlarının rolü de önemlidir.
**Ruh Sağlığında Uyku Hijyeni**
Psikiyatrist Uzm. Dr. Pelin Taş, sağlıklı bir ruh haline ulaşmak için uyku düzeninin kritik olduğunu vurguladı. “Uyku bozuklukları, ruhsal hastalıkların hem bir sonucu hem de nedeni olabilir. Ruhsal hastalığı bulunan bireylerin yaklaşık yüzde 50-80’inde uyku sorunları görülmektedir. Aynı zamanda, uyku problemi yaşayanların da önemli bir kısmı psikiyatrik tanı almaktadır. Uyku sorunları birçok ruhsal hastalığın tanısında belirleyici oran taşımaktadır,” dedi.
Taş, psikiyatrik hastalıkların tedavisinde ilaç ve terapilerin yanı sıra uyku hijyenine de özen gösterilmesi gerektiğini belirtti.
Uykunun sağlıklı bir yaşam için vazgeçilmez bir element olduğunu unutmamak, tüm bireyler için yaşamsal öneme sahiptir.