Sosyal Güvenlik Haftası’nda Van’da Kayıtlı Çalışmanın Önemi Vurgulandı

Her yıl 12-18 Mayıs tarihleri arasında kutlanan ‘Sosyal Güvenlik Haftası’, bu yıl da ülke genelinde olduğu gibi Van’da da gerçekleştirildi.

Başta Van Sosyal Güvenlik İl Müdürü Abidin Göksoy olmak üzere yetkililer, etkinlikler çerçevesinde bir açıklama yaparak bu yılki tema olarak ‘Kayıtlı Çalış, Güvenli Yaşa’ ifadelerini öne çıkardılar. Göksoy, çalışma hayatının birçok farklı bileşenin bir araya gelmesiyle oluştuğunu vurgulayarak, “Bu bileşenlerden birinin eksikliği, toplam yapının sağlığını olumsuz etkileyebilir. İnsanlar genelde eğitimlerini tamamladıktan sonra iş hayatına giriş yaparlar ve bu süreci sürdürülebilir hale getirmek için çaba harcarlar. Çalışmanın önemi sadece ekonomik kazanç sağlamakla sınırlı olmayıp, aynı zamanda insan olmanın, üretken olmanın ve topluma katkıda bulunmanın bir gereğidir. Çalışmak, geleceği şekillendirmektir. Fiziksel ve zihinsel olarak aktif olan bireyler, olumsuz durumlardan daha kolay kurtulabilirler. Çalışma hayatında bireyin iş görememesine neden olabilecek pek çok risk bulunmaktadır. Bu gibi durumlarda sosyal güvenlik sistemi devreye girerek gelir kaybını önlemeye yardımcı olur. Sosyal güvenlik, bireyleri mesleki, fizyolojik ve sosyoekonomik risklere karşı koruma amacı taşıyan politikaların ve sistemlerin toplamıdır. Devlet, bu sistemle vatandaşlara sağlık hizmeti sunmakta, asgari yaşam standartlarını sağlamaya çalışmakta ve yaşlılık, hastalık, işsizlik gibi durumlarda bireyleri koruyarak oluşabilecek zararları telafi etmeyi hedeflemektedir” ifadelerini kullandı.

İlk olarak Türkiye’de güçlü bir sosyal güvenlik sisteminin varlığına dikkat çeken Göksoy, “Bu sistemden yararlanabilmek için en önemli koşul kayıtlı çalışmaktır. Sosyal güvenliğin önemli olmasına rağmen, bazı vatandaşlarımız hala bu güvenceden yoksundur. Bunun en büyük sebeplerinden biri kayıt dışı istihdamdır. Kayıt dışı istihdam, bireyin çalıştığı halde hizmetlerinin veya kazançlarının Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmemesi veya eksik bildirilmesi anlamına gelir. Bu durum, çalışanlar, işverenler ve devlet için ciddi sorunlar doğurmaktadır. Sigortasız çalışan bireyler, iş kazası, hastalık ve diğer sosyal yardımlardan faydalanamaz; yaşlılık veya işsizlik gibi birçok yasal haktan yararlanamazlar. Bu durum, aynı zamanda bu bireylerin ailelerini de etkilemektedir. İşverenler için kayıt dışı istihdam, haksız rekabet yaratmakta ve ekonomik dengeyi bozmakta, ayrıca yapılan denetimlerde ortaya çıkması halinde ciddi cezalarla karşılaşılmasına yol açmaktadır. Devlet açısından ise prim ve vergi kaybı yaşanmakta, sosyal güvenlik sistemi sürdürülemez hale gelmekte ve gelir dağılımında adaletsizlik ortaya çıkmaktadır” dedi.

Kayıt dışı istihdamın Türkiye’de dikkate değer bir sorun olduğunu belirten Göksoy, “Şimdiye kadar bu soruna çözüm üretmek adına birçok yöntem geliştirilmiş ve bu sayede kayıt dışı istihdam oranlarında kayda değer düşüşler sağlanmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu olarak kayıt dışı istihdam ile mücadele kapsamında hizmet kalitesini artırmayı, kurumlar arası veri paylaşımını geliştirmeyi, denetimleri etkinleştirmeyi ve teşvik uygulamalarını hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Bu çerçevede birçok işlem artık elektronik sistemlere aktarılmakta ve işlemlerin süresi kısaltılmaktadır. Kurumlar arasında veri paylaşımı stratejisi ile özel bankalar ve kamu kurumları, bireylere ait mesleki bilgileri toplayarak düzenli olarak kurumumuza iletmektedir. Bu sayede sigortasız çalışanlar hızlı bir şekilde tespit edilebilmektedir” şeklinde konuştu.

Denetim öncesinde işverenlere gönderilen bilgilendirme yazılarının, hak ve yükümlülüklerin hatırlatılması açısından önem taşıdığına da dikkat çeken Göksoy, sözlerine şöyle devam etti: “Diğer kamu kurumlarının denetim elemanları da kendi görevleri sırasında sigortalılık kontrolleri yaparak sigortasız çalışanları bildirmekle yükümlüdür. Bu uygulamalar, denetim ağının genişlemesine olanak tanımaktadır. İşverenleri primlerini düzenli ödemeye teşvik etmek ve mali yüklerini hafifletmek amacıyla yapılan teşvikler, daha fazla kişinin sigortalı olarak çalışmasına olanak sağlamakta ve dezavantajlı gruplara iş imkanı sunmaktadır. Kurum olarak en çok önem verdiğimiz konuların başında bilgilendirme ve rehberlik çalışmaları gelmektedir. Bu kapsamda toplumun farklı kesimlerine yönelik seminerler, broşür dağıtımları ve reklam kampanyaları düzenlenmektedir. Ayrıca, çeşitli ulusal ve uluslararası projeler ile kayıtlı çalışmanın öneminin artırılması hedeflenmektedir. Kayıt dışı istihdam, ulusal bir sorun olup, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini tehlikeye atmakta ve gelecekteki kuşakların güvencesini riske sokmaktadır. Kayıtlı çalışan sayısının artışı ise sosyal güvenliğin güçlenmesini, bireylerin geleceklerine güvenle bakabilmelerini sağlayacaktır.”