Nöbetçi Eczaneler
Pankreas Kanseri Riskleri ve Önlemleri Üzerine Bilgilendirme
Memorial Antalya Hastanesi’nin Genel Cerrahi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Alihan Gürkan, pankreas kanserinin ölümcül kanser türleri arasında yer aldığını ifade etti. Sigara kullanımı ve obezite gibi etkenlerin, hastalığın görülme sıklığını arttırdığını ortaya koydu.
Pankreas kanseri, modern tıbbın en zorlayıcı kabusu olarak adlandırılıyor. Hastalığın genellikle geç teşhis edilmesi ve belirti vermeden ilerlemesi nedeniyle “sessiz katil” olarak tanımlanıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, 2022 yılında dünya genelinde yaklaşık 500 bin yeni vakaya rastlanırken, Türkiye’de yıllık yeni vaka sayısının 5 bini geçtiği bildirildi. Uzmanlar, sigara ve obezitenin, hastalığın en önde gelen sebepleri olduğunu vurguluyor. Prof. Dr. Gürkan, “1-30 Kasım Pankreas Kanseri Farkındalık Ayı” dolayısıyla bu önemli konuya dikkat çekmekte.
Pankreas Kanseri Belirtileri
Pankreasın midenin arkasında bulunan ve sindirim enzimleri ile insülin gibi hormonlar üreten bir organ olduğunu söyleyen Prof. Dr. Gürkan, hastalığın çoğunlukla pankreasın hücrelerinde oluşan kontrolsüz bir büyüme ile başladığını belirtti. Gürkan, “Erken evrelerde genellikle belirti vermiyor. Hastalık ilerlediğinde karın ağrısı, sarılık, iştahsızlık, ani kilo kaybı ve sindirim sorunları gibi rahatsızlıklarla kendini gösteriyor. Ne yazık ki çoğu kişi hastalığın varlığını ileri evrede öğrenmektedir,” şeklinde konuştu.
Risk Faktörleri
Prof. Dr. Gürkan, pankreas kanserinin belirli kişi gruplarında daha yüksek risk oluşturduğunu aktardı. “Sigara içen bireylerde risk 2-3 kat artış göstermektedir. Türkiye’de sigara, kanserden kaynaklanan ölümlerin yaklaşık yüzde 30’una sebep oluyor. Obezite ve tip 2 diyabet hastaları için bu risk ise iki katına çıkıyor,” dedi. Riskin diğer faktörleri arasında yaş, genetik yatkınlık, kronik pankreatit ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları bulunuyor.
Önleyici Tedbirler
Pankreas kanserinin yaklaşık yüzde 30-50’inin önlenebilir nedenlere bağlı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Gürkan, “Sigara kullanımını sonlandırmak bu konuda atılacak en önemli adım olacaktır. Sigarayı bıraktıktan sonra 10 yıl içinde risk yarı yarıya azalır. Akdeniz diyetine geçmek, ideal kiloyu korumak, alkol tüketimini kontrol altında tutmak ve diyabeti yönetmek hastalığın önlenmesini sağlamakta etkilidir,” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Erken Teşhisin Önemi
Prof. Dr. Gürkan, erken teşhisin pankreas kanseri tedavisinde yaşam süresini uzattığını vurguladı. “50 yaş üstü bireylerin düzenli sağlık kontrolü yaptırmaları, karın ağrısı, sarılık ve ani kilo kaybı gibi belirtilere dikkat etmeleri gerekmektedir. Şüpheli durumlarda BT, MR veya endoskopik ultrasonografi gibi tarama yöntemleri uygulanmalıdır,” diye ekledi.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Pankreas kanserinin tedavisinde cerrahinin en etkili yöntem olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gürkan, “Whipple prosedürü, tümörlü dokuların tamamen çıkarılmasını amaçlayan bir cerrahi işlemdir. Tecrübeli merkezlerde gerçekleştirilen bu yöntemle 5 yıllık sağkalım oranı yüzde 20-30’a kadar çıkabilmektedir,” ifadelerini kullandı. Gürkan, ameliyat sonrası pankreas yetmezliği, diyabet ve beslenme sorunlarının görülebileceğine dikkat çekerek, “Bu nedenle hastaların multidisipliner bir yaklaşımla izlenmesi oldukça önemlidir,” şeklinde konuştu.
