Karadeniz’deki Ekolojik Tehditler: Deniz Salyangozu ve Taraklı Medüz
Son günlerde Karadeniz’de gözlemlenen ekolojik baskının başlıca nedenleri arasında deniz salyangozu ve taraklı medüz türlerinin öne çıktığı bildirildi.
Çeşitli türlerin denizlerimizde giderek daha fazla görülmesi, özellikle son yıllarda dikkat çekiyor. Akdeniz’den başlayarak Ege, Marmara ve Karadeniz üzerinden devam eden yabancı tür göçünün her geçen gün arttığını vurgulayan uzmanlar, belirli türlerin ekosisteme ciddi tehditler oluşturduğunu ifade ediyor. Bu türlerin bir kısmı Kızıldeniz üzerinden Süveyş Kanalı yoluyla gelen göçmenlerken, diğer kısmı ise deniz taşımacılığında kullanılan gemilerin balast sularıyla karışan türleri içeriyor. Özellikle deniz salyangozu ve taraklı medüz, Karadeniz’deki ekosistemi en çok tehdit eden türlerin başında geliyor. Deniz salyangozunun kontrolsüz bir şekilde çoğalması, kıyı ekosistemlerine zarar verirken; taraklı medüz, ekonomik değeri yüksek türler olan hamsi gibi balıkların yumurta ve larvalarını tüketerek popülasyonlar üzerinde olumsuz etkilere neden oluyor.
Türk Sularında Artan Yabancı Tür Sayısı
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Şahin, denizlerdeki ısınma, değişken tuzluluk oranları ve artan kirliliğin yeni türlerin ortaya çıkmasına sebep olduğunu belirtti. Şahin, “Yeni türler tutunarak adapte olabiliyor. Ancak bu, yerli türlerle rekabet içerisinde olduğu için bazı türlerin ortadan kaybolmasına ya da yok olmasına sebep olabiliyor,” diyerek önemli bir noktaya dikkat çekti.
Gerçekleştirilen araştırmalara dayanan ifadelere göre, Türk kara sularında yaklaşık 500 yabancı türün bulunduğu öne sürülmektedir. Gemi balast suları aracılığıyla yeni türlerin girişini engellemek amacıyla yürütülen çalışmaların tamamıyla başarılı olmadığı belirtilse de, bu türlerin göç etmesinin doğal bir süreç olduğu vurgulanmaktadır. Dr. Şahin, “Tropik balıkların akvaryumdan denize bırakılması gibi vakalar da yaşanıyor,” diye ekledi.
Gelecekte Neler Olacak?
Dr. Şahin, balıkçılar tarafından yakalanan ve bölgemizde yeni gözlemlenen türlerin geçişinin ilk olmadığını belirtti. Son beş yılda Akdeniz’den Karadeniz’e doğru bir tür akışının yoğun bir şekilde devam ettiğini ifade eden Şahin, “Bu durum ticari avcılığımızı etkileyebilir, ancak yabancı türlerin yerleşip çoğalması zaman alacak. Sürecin nasıl ilerleyeceğini ve sonuçlarını gelecekte göreceğiz,” şeklinde konuştu.
Akdeniz’deki Durum: Balon ve Aslan Balığı Tehdidi
Akdeniz’de balon ve aslan balığının yerli türleri tehdit ettiğini vurgulayan Şahin, “Bu iki tür, Akdeniz’de neredeyse tüm yerli türleri ortadan kaldırdı. İlerleyen zamanlarda benzer bir durumun Karadeniz için de geçerli olabileceğini düşünüyorum. Eğer bu türler burada da ciddi bir stok oluşturursa, bu durum ekosistem açısından kritik bir tehdit haline gelecektir,” diyerek durumun ciddiyetini aktardı.


