Kalaycılık Mesleği Tehlikede: Geleneksel Üretim Kayboluyor
Anadolu’nun günlük yaşamıyla iç içe geçmiş olan kalaycılık, günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Bakırın artan maliyetleri ve kullanımdaki azalma, bu geleneksel mesleğin geleceğini tehdit eder hale geldi.
Kalay, gümüş rengiyle bilinen, bakır kapların kalaylanmasında kullanılan yumuşak bir maden olarak tanımlanıyor. Özellikle pişirme süreçlerinde, bakır eşyaların hava ile teması nedeniyle oluşabilecek zararları engelleyerek temiz ve sağlıklı bir yüzey oluşturma görevini üstleniyor. Kalaylama, ısıl işlem sonrası bakır ürünlerin korunmasında önemli bir rol oynuyor.
Geleceği Belirsiz Meslek
Ordu’da kalay ustası olan Davut Gündüz (36), bu mesleğin gün geçtikçe daha da unutulmakta olduğunu ifade etti. Gündüz, mesleğini sürdürebilmek adına çaba gösterdiğini belirtirken, “Bakır eşyalar öncelikle yıkanıyor, ardından kalay tezgahında ısıtılarak kalaylama işlemi gerçekleştiriliyor. Ancak bakır kullanımındaki azalma ve kalaycılığın önündeki mali engeller, bu mesleğin kaybolmasına yol açıyor. Birçok usta ya emekli oldu ya da hayatını kaybetti ve yeni çıraklar yetiştirilmiyor” dedi.
Kalaylama İşlemi: Fiyatlar ve Sağlık İlişkisi
Davut Gündüz, kalaylama işlemlerinin fiyatlarının, bakır eşyaların boyutuna göre değişiklik gösterdiğini belirtti. En küçük bakır yumurta sahanlarının kalaylama maliyetinin 200-250 lira arasında olduğunu dile getiren Gündüz, “Bakır ocakta kullanılmadığında ve bulaşık makinesine konmadığında uzun süreli kullanıma uygundur. Eğer bakır ürünlerde kirlilik başlarsa kalaylama işlemi gereklidir. Aksi takdirde, yemeklerin zehirlenmesine neden olabilecek durumlardan kaçınılmaz. Ancak, sağlıklı ve lezzetli yemekler açısından bakır, çelik ürünlere göre her zaman daha avantajlıdır” şeklinde konuştu.
ANADOLU’DA GÜNLÜK YAŞAMLA İÇ İÇE GEÇMİŞ BİR MESLEK OLAN KALAYCILIK ARTIK KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ MESLEKLER ARASINDA SAYILIYOR. BAKIR KULLANIMININ MALİYETLİ OLMASI VE AZALMASI, MESLEKTE YENİ USTA YETİŞMEMESİNDE ÖNEMLİ BİR ROL OYNUYOR.
GÜNLÜK YAŞAMIN VAZGEÇİLMEZLERİNDEN VE EN ESKİ MALZEMELERDEN BİRİ OLARAK BİLİNEN KALAY, GÜMÜŞ RENGİNDE, BAKIR KAPLARI KALAYLAMA İŞİNDE KULLANILAN YUMUŞAK BİR MADEN OLARAK TANIMLANIYOR.
ÖZELLİKLE PİŞİRME İÇİN KULLANILAN BAKIR EŞYALARIN HAVA İLE TEMASI SONRASI OLUŞAN ZARARLARI ÖNLEYEREK SAĞLIKLI BİR YÜZEY OLUŞMASINI SAĞLAYAN KALAY HEM BAKIRI, HEM İÇİNDE PİŞİRİLEN YEMEĞİ KORUMASIYLA BİLİNİYOR. İHTİYAÇ DUYULDUKTAN SONRA BELİRLİ BİR ISI VERİLEN BAKIR ÜRÜNLER, KALAY İŞLEMİNDEN GEÇİRİLİYOR.
ORDU’DA KALAY USTASI DAVUT GÜNDÜZ (36), MESLEĞİN GÜN GEÇTİKÇE UNUTULMAYA YÜZ TUTTUĞUNU SÖYLEDİ.