Nöbetçi Eczaneler
İran’a Yönelik Yaptırımların Gündemi: E3 Ülkeleri ve İran Dışişleri Bakanı Görüşmesinde “Snapback” Mekanizması Konuşuldu
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, İngiltere Dışişleri Bakanı Yvette Cooper ve Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile Birleşmiş Milletler yaptırımlarını yeniden uygulama imkanını sağlayan “snapback” mekanizmasını tartışmak üzere bir araya geldi. Wadephul, “İran’ın nükleer silah edinmesi, Körfez bölgesinde yeni bir silahlanma yarışını beraberinde getirecektir. Bu durumu önlemenin yollarını bulmalıyız” dedi.
Diplomatik Temaslar Hız Kazanıyor
Avrupa Üçlüsü olarak bilinen Almanya, İngiltere ve Fransa, İran’ın nükleer programı gerekçe gösterilerek Birleşmiş Milletler yaptırımlarını yeniden devreye sokabilmek amacıyla “snapback” mekanizmasını 28 Ağustos’ta harekete geçirme kararı aldı. Bu kararın ardından, Batı ile İran arasındaki diplomatik görüşmeler hız kazandı. Federal Meclisteki bütçe görüşmeleri sırasında açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Wadephul, İngiltere ve Fransa’nın dışişleri bakanlarıyla birlikte İranlı mevkidaşları Arakçi ile bir toplantı gerçekleştirdiklerini belirtti. Ayrıca, Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da bu görüşmeye katıldı.
Wadephul, konuşmasında “İngiltere, Fransa ve Almanya olarak, İran’ın nükleer silahlara sahip olmaması için gerekli adımları atmakla yükümlüyüz. Bu hem bizim çıkarlarımız hem de bölgedeki güvenliği sağlamak için önemlidir. Bu süreci Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin tüm üyeleriyle yakın işbirliği içerisinde sürdüreceğiz ve kararlılığımızı koruyacağız” ifadelerini kullandı.
Gelecek İçin Beklentiler ve Uyarılar
Wadephul, Alman hükümetinin İran’ın güven inşası yapması ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından tam denetim sağlanmasına izin vermesi gerektiğini vurguladı. “İran’ın nükleer silaha sahip olması durumunda Körfez bölgesinde yeni bir silahlanma sarmalı başlayacağı aşikardır. Bunun önüne geçmek, bizim için çok önemlidir” diyen Wadephul, her şart altında bu durumu engellemeleri gerektiğini ekledi.
AB Yüksek Temsilcisi Kallas ise görüşmede, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’ye diplomatik müzakereleri sürdürme çağrısında bulundu. Üç ülkenin dışişleri bakanları ve Kallas, İran’ın önümüzdeki günlerde somut adımlar atmadığı takdirde yaptırımların yeniden uygulanacağı yönündeki kararlılıklarını vurguladı.
Snapback Mekanizması ve Tarihi Arka Plan
E3 ülkeleri olan Almanya, İngiltere ve Fransa, 28 Ağustos’ta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne 2015 yılında İran ile imzalanan nükleer anlaşma çerçevesinde geri çekilme mekanizmasını devreye aldıklarını bildirmişti. Bu gelişme ile birlikte, BM’nin İran’a yönelik yaptırımlarının yeniden yürürlüğe girmesi için 30 gün içerisinde hareket edilmesi gerekecektir.
Söz konusu geri çekilme mekanizması, İran’ın nükleer anlaşmaya uymadığı takdirde diğer tarafların tüm uluslararası yaptırımları yeniden uygulama yetkisi tanıyor. İran, 2015 yılında İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve ABD ile Ortak Kapsamlı Eylem Planı’nı (JCPOA) imzalamış ve bu anlaşma kapsamında nükleer programını kısıtlamayı kabul etmişti. Ancak ABD’nin 2018 yılında anlaşmadan çekilmesi ve yeni yaptırımlar getirmesi, İran’ın nükleer taahhütlerini giderek azaltmasına yol açtı.