Abbas Arakçi: “UAEA Müfettişlerine Erişim İzni Yok, Yeni Anlaşma Şartlara Bağlı”

İran ve UAEA Arasında Yeni Anlaşma Yapıldı

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile imzalanan yeni anlaşmaya dair yaptığı açıklamalarda, “Bu yeni anlaşmaya göre, Ajans müfettişlerine şu an için herhangi bir erişim sağlanmamaktadır. Yalnızca Buşehr Nükleer Santrali’nde yakıt değişiminden dolayı sınırlı bir erişim imkanı bulunuyor.” şeklinde ifadelerde bulundu.

Mısır Temasları Üzerine Değerlendirmeler

Mısır ile gerçekleştirdiği görüşmeler sonrası basın açıklaması yapan Arakçi, UAEA ile yapılan yeni anlaşmanın yanı sıra Mısır ile olan ikili ilişkiler ve Tunus ziyaretine dair değerlendirmelerde bulundu. Başkent Kahire’de yaptığı ziyaretin ardından Arakçi, İran ve Mısır arasındaki ilişkilerin olumlu yönde gelişmekte olduğunu, birlikte engellerin kaldırıldığını ve iki ülke arasında güçlü bir anlayış oluştuğunu kaydetti.

Grossi ile Üç Saatlik Görüşme

Arakçi, UAEA Başkanı Rafael Grossi ile gerçekleştirdiği görüşme hakkında “Daha önce Tunus’a yapılması planlanan ikili bir ziyaretimiz vardı. Ancak Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin onayı ile Ajans ile yeni bir iş birliği çerçevesi üzerinde müzakerelere başladık. Bu süreç metnin nihai halini alması için üst düzey görüşmeler gerektirdi. Mısır Dışişleri Bakanı’nın önerisi doğrultusunda oturumun Kahire’de gerçekleştirilmesine karar verildi. Bu sebeple Tunus’a gitmeden önce Kahire’de Grossi ile 3 saatten fazla süren bir toplantı yaptık ve metin üzerinde uzlaşı sağladık.” ifadelerini kullandı.

Yeni Durum Sonrası Ortaya Çıkan Şartlar

ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yaptığı saldırının ardından yeni koşulların oluştuğunu vurgulayan Arakçi, “NPT üyesi olarak ve Ajans ile mevcut anlaşmalarımız çerçevesinde, iş birliğimizi her daim sürdürdük. Programımız barışçıl bir şekilde Ajans tarafından denetleniyordu. Ancak saldırının ardından yeni şartlar çıktı. Bu çerçevede yaptığımız müzakerelerde iş birliğimizin eskisi gibi devam edemeyeceğini ve yeni bir çerçeve geliştirilmesi gerektiğini ifade ettik. Nihayetinde Ajans bu durumu kabul etti ve anlaşma sağlandı.” şeklinde konuştu.

Yeni Anlaşmanın Şartlı Geçerliliği

Anlaşmada İran Meclisi’nin yasalarının kabul edildiğini ve tüm süreçlerin Yüksek Konsey onayıyla ilerlemesinin resmi olarak tanındığını belirten Arakçi, “Yeni çerçeve, tamamen Meclis yasalarına uygun şekilde gelişmekte olup, İran’ın güvenlik kaygıları dikkate alınmış ve Ajans ile iş birliği için yeni bir model tanımlanmıştır.” dedi.

Konunun sona gelmesi için uzlaşı sağladıklarını ifade eden Arakçi, anlaşmanın geçerliliğinin, İran’a karşı herhangi bir düşmanca adım atılmaması koşuluna bağlı olduğunu sözlerine ekledi.

UAEA İle İlişkilerde Yeni Dönem

Geçtiğimiz günlerde Abbas Arakçi ve Rafael Grossi, Kahire’de bir araya gelerek, ABD ve İsrail’in saldırıları sonrası askıya alınan denetimlerin yeniden başlamasını sağlayan anlaşmaya imza attı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi ise tarafların şartlara göre iş birliği konusunda anlaştıklarını belirtti.

İran İslami Şura Meclisi, Haziran ayında nükleer tesisler ve bilim insanlarının güvenliğinin sağlanacağı güne dek, UAEA ile iş birliğinin askıya alınmasına dair bir tasarıyı kabul etmişti. Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, yasayı onaylayarak uygulama talimatı vermişti. Ancak Arakçi, iş birliğinin tamamen sona ermediğini, yeni gelişmelere paralel olarak farklı bir biçim alacağını açıklamıştı.