Yaşar Üniversitesi’nden Tarihi Yapılarda Günışığı Optimizasyonu ile Dünya Birinciliği Başarısı

**Yaşar Üniversitesi’nden Büyük Başarı: Nurefşan Sönmez Dünya Birincisi Oldu**

Yaşar Üniversitesi Mimarlık Doktora Programı öğrencisi olan Nurefşan Sönmez, tarihi yapılar için geliştirdiği gün ışığı optimizasyonu üzerine koyduğu yapay zeka destekli modeliyle, 2025 yılında Rusya’da gerçekleştirilen CIE Young Lighting Scientist Contest’te dünya birincisi seçildi.

**Gün Işığı Optimizasyonu İçin Yenilikçi Bir Model**

Lisansa üstü Eğitim Enstitüsü’ne bağlı Mimarlık Doktora Programında eğitim alan Nurefşan Sönmez, tarihi yapılarda gün ışığını iyileştirme konusuna yönelik bir optimizasyon modeli geliştirdi. Yapay zeka desteğiyle bu modelin uygulama süresini azaltmayı başaran Sönmez, yurt dışı bursu çerçevesinde projesini güneş ışığı stratejilerinin termal konfor ve enerji tüketimi üzerine de etkili olarak genişletti. Bu geliştirme, Balıkesir’in Ayvalık ilçesindeki 20. yüzyıl başlarından kalma bir sıra ev ve Belçika’nın Antwerp kentindeki 19. yüzyıl sonlarından kalma bir yapı üzerinde gerçekleştirildi ve farklı iklim koşullarıyla bina yönetmeliklerinin uygulama sonuçları karşılaştırıldı.

**Danışmanlardan Destekle Öne Çıkan Bir Proje**

TÜBİTAK’ın desteğiyle şekillenen bu proje, Nurefşan Sönmez’in yanı sıra danışmanları Doç. Dr. Arzu Cılasun Kunduracı, Prof. Dr. Yonca Erkan ve Dr. Öğr. Üyesi Cemre Uğurlu ile birlikte hazırlandı. Uluslararası Aydınlatma Komisyonu (CIE) tarafından düzenlenen yarışmada, Sönmez’in projesi birinciliğe layık görüldü. Türkiye, Çin, Rusya ve Japonya gibi ülkelerden gelen birçok bilimsel çalışma arasından ön plana çıkan bu eser, aydınlatma alanında önemli bir yayın olan Light & Engineering dergisinde yayımlanacak.

**Farklı İklimlere Uygulanabilir Bir Çalışma**

TÜBİTAK 2214-A Yurt Dışı Doktora Sırası Araştırma Bursu’nu kazanarak 2024 Eylül ile 2025 Eylül tarihleri arasında Belçika’daki Antwerp Üniversitesi’nde birleşik doktora öğrencisi olarak çalışmalarını devam ettirecek olan Sönmez, projesinin amacını şu şekilde açıkladı: “Hedefimiz, farklı iklimlere uygun bir model geliştirmekti. Akdeniz iklimine sahip bir yapı olarak Balıkesir Ayvalık ve ılıman okyanusal iklime uygun olan Belçika Antwerp’te, iki yapıyı analiz ettik. Antwerp’teki evin çatı katında gün ışığını iyileştirmek için çatı pencereleri üzerine odaklandım. Burada, hem şehrin hem de bölgenin yapı yönetmeliklerini gözden geçirdim.”

**Tarihi Yapılarda İklim Dengesi Sağlanmalıdır**

Proje danışmanı Doç. Dr. Arzu Cılasun Kunduracı, tarihi yapı restorasyon projelerinde iç mekan konforunu sağlamak yerine yapının özgünlüğünü korumanın öncelik olduğuna dikkat çekti. Kunduracı, “Çevresel unsurların ve iklimin göz önünde bulundurulmadığı durumlarda, yeterince gün ışığı alamayan yapılar için yapay aydınlatmaya bağımlı kalınmakta veya termal konforu sağlamayan mekanlar ortaya çıkmaktadır. Bu proje ile mimari özgünlüğü korumanın yanı sıra, iklimle uyumlu bir model geliştirerek her iki türlü konforu da sağlayabilmeyi hedefliyoruz.” şeklinde düşüncelerini ifade etti.

Nurefşan Sönmez’in bu başarıları, Yaşar Üniversitesi’nin uluslararası alandaki tanınmışlığını artırırken, tarihi yapıların korunmasına yönelik yeni yaklaşımlar geliştirilmesine de katkı sağlamaktadır.