Nöbetçi Eczaneler
Stresin Tanımı ve Etkileri
Stres, insanların yaşamlarının doğal akışı içerisinde fiziksel, duygusal ve zihinsel kapasitelerinin zorlandığı bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Bu durum, bireylerin zaman zaman motivasyon ve güç kaynaklarına dönüşebilme yeteneği taşıyor. Medicana Sağlık Grubu’ndan Klinik Psikolog Burçin Deniz, stresle baş etme yöntemleri hakkında değerli bilgiler paylaştı. Deniz, “Stresi düşman olarak algılamamak gerekir. Kontrol altında tutulduğunda, hem motivasyonu artırabilir hem de performansı güçlendirebilir” şeklinde konuştu.
Stres Sürecinin Aşamaları
Stresin, yaşamda bir fon müziği gibi var olduğunu belirten Medicana International İzmir Hastanesi’nde görevli Klinik Psikolog Burçin Deniz, stresin bireyi kimi zaman harekete geçirebildiğini, bazen uyum sağlamaya yardımcı olduğunu ve bazen de tükenmişliğe yol açabileceğini dile getirdi. Stresi sağlıklı bir şekilde kontrol etmenin önemine vurgu yapan Deniz, stresin üç aşamada kendini gösterdiğini belirtiliyor. Alarm aşamasında beden tehdit veya baskı karşısında uyarılır; örneğin, sunum öncesi kalp atışlarının hızlanması veya ellerin terlemesi bunun bir göstergesidir. Devamında bedenin ve zihnin strese alıştığı direnme aşaması gelir; zor bir işi tamamlamak için konsantre olmak buna örnek gösterilebilir. Ancak stres uzun sürede devam ederse tükenme aşaması baş göstermekte ve bu da yorgunluk, kaygı ve fiziksel rahatsızlıklara yol açabilir. Uzun süre baskı altında kalan bireyler, yorgunluk hissi veya sık hastalanma durumu ile karşılaşabilirler.
Stresin Belirtileri ve Yönetimi
Klinik Psikolog Burçin Deniz, stresin baş ağrısı ve kas gerginliği gibi fiziksel belirtilerle kendini gösterebileceğini aktardı. Ayrıca, dikkat dağınıklığı ve zor karar verme süreçleri de stresin işaretleri arasında yer alır. Duygusal olarak ise kaygı, sinirlilik ve üzüntü hali görülebilir. Sosyal ilişkilerde de stresin etkisi hissedilir; birey daha az iletişim kurabilir veya aniden tartışmalara girebilir. Stresin, beden, zihin, duygular ve sosyal ilişkileri etkileyen çok boyutlu bir deneyim olduğu ifade edilmektedir.
Stresle Başa Çıkma Stratejileri
Stresle başa çıkma yöntemleri temel olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Klinik Psikolog Burçin Deniz, “Problem Odaklı Başa Çıkma” yöntemini tanımlarken, stresin kökenine inerek çözüm arama ve somut adımlar atma sürecini vurguladı. Örneğin, sınav kaygısı yaşayan bir öğrencinin plan yapması veya eksik konularını tamamlaması buna örnek gösterilebilir. Diğer yandan, “Duygu Odaklı Başa Çıkma” yöntemi, stresin kaynağını değil, onun yarattığı duygusal yansımaları düzenlemeye yöneliktir. Kontrol edebildiklerimize odaklanmak ve kontrol edilemeyen durumlar üzerinde boşa zaman harcamamak stresi azaltma noktasında fayda sağlayabilir.
Stresten Korunma Yöntemleri
Klinik Psikolog Burçin Deniz, stresten korunmak için önemli önerilerde bulundu. Öncelikle ”hayır” demenin önemini vurgulayan Deniz, gereksiz işlerden ve düşük öncelikli taleplerden uzak durmanın gerektiğini kaydetti. Ayrıca, görevleri önem sırasına göre önceliklendirmek ve kısa molalar vermek stresi hafifletebilir. Düzenli uyku, egzersiz ve dengeli beslenme gibi sağlıklı alışkanlıklar edinmek de stresi azaltma konusunda etkili olacaktır. Problemlere çözüm odaklı yaklaşmanın yanı sıra, günlük görevleri planlamak, güvenilen kişilerle iletişimde kalmak ve değişen şartlara uyum sağlamak stresin yönetilmesine katkı sunar.
