Orta Asya ile İlişkilerde Dönüm Noktası
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan liderleriyle düzenlediği akşam yemeğinde, Orta Asya ile ilişkilerin yeni bir aşamaya geçtiğini duyurdu. Trump, sosyal medya platformunda Kazakistan’ın ‘Abraham Anlaşmaları’na katılımını kutlayarak “Bu, barış ve huzur arayan ülkeler için önemli bir başlangıçtır” şeklinde ifadelerde bulundu.
Kazakistan Cumhurbaşkanı ve Diğer Liderlerle Bir Araya Geldi
Beyaz Saray’da düzenlenen bu önemli akşam yemeğine katılım gösteren liderler arasında Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev yer aldı. Açılış konuşmasında Trump, Orta Asya ülkelerini “dünyanın en zorlu, ancak en stratejik bölgelerinden gelen güçlü liderler” olarak tanımladı ve fedakarlık gösterenler için bu bölgenin önemli bir fırsatlar sunduğunu vurguladı.
Abraham Anlaşmaları’na Katılım Resmiyet Kazandı
Trump, konuşmasında Kazakistan’ın Abraham Anlaşmalarına dahil olduğu bilgisini vererek, “Bu, 15 dakika önce resmen gerçekleşti. Kazakistan bu büyük ailenin bir parçası oldu” ifadelerine yer verdi. Anlaşmaların ikinci dönemine dair yeni ülkelerin katılımı için müzakerelerin sürdüğünü de belirten Trump, “Yakında bu önemli barış kulübüne katılacak bir dizi başka ülkeler göreceksiniz” şeklinde konuştu. Anlaşmaların yalnızca diplomatik ilişkilerden ibaret olmadığını, aynı zamanda ekonomik gelişim ve bölgesel istikrar için büyük bir ortaklık sunduğunu belirtti.
Sürücü Bir Anlaşma: Suriye ve İran Üzerine Görüşmeler
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Trump, Suriye Cumhurbaşkanı ile Abraham Anlaşmaları hakkında görüşmeler yapacaklarını açıkladı. Trump, Suriye’nin zor bir coğrafyada zorlu bir liderliğe sahip olduğunu ifade ederek, Türkiye ve İsrail gibi müttefiklerin talebi doğrultusunda sıkı yaptırımların kaldırıldığını belirtti. İran’ın da yaptırımlar konusunda ABD’den taleplerde bulunduğunu dile getirerek “Bu konuda dinlemeye açığım” dedi.
Ekonomik İşbirliği ve Kritik Mineraller Üzerine Vurgu
Trump, Orta Asya ile ticaret ilişkilerini güçlendirmek için çok çeşitli yeni anlaşmalar yapma hedefinde olduklarını dile getirirken, bölgenin enerji ve madencilik potansiyelinin oldukça önemli olduğunu vurguladı. “Orduyu yeniden inşa ettikten sonra, dünya çapında piyasaya sürdüğümüz en iyi askeri teçhizatın üretiminde ortaklarımızın farkındayız” diyerek, bölgedeki ekonomik kalkınmaya dikkat çekti.
Kazakistan’dan Trump’a Övgü
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Trump’a “Sekiz ayda sekiz savaşın sona erdirdiği” için teşekkür ederek, “Barışın başkanısınız” ifadesinde bulundu. Ayrıca, ABD’nin Kazakistan ekonomisine yaptığı 100 milyar dolarlık yatırıma ve iki ülke arasındaki stratejik ilişkilere dikkat çekti.
C5+1 Süreci Yeniden Faaliyete Geçti
Zirve sırasında konuşma yapan diğer liderler de Trump’ın yeniden canlandırdığı “C5+1” formatının bölgesel işbirliğinde yeni bir dönem açtığını dile getirdi. Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, bu sürecin daha somut bir işbirliğine dönüşmesi gerektiğini belirterek, bir sonraki zirvenin 2026’da Semerkand’da yapılmasını önerdi.
Orta Doğu Barış Süreci Hızla İlerliyor
Gazetecilerin Gazze’deki barış süreci ile ilgili sorularını yanıtlayan Trump, uluslararası istikrar gücünün bölgeye ulaşacağı tarihi açıkladı. Gazze’deki barış sürecinin ilerlediğini belirten Trump, bu konudaki gelişmelerin kapsamının sadece Gazze ile sınırlı kalmadığını, Orta Doğu’nun tamamına yayılan güçlü bir barış sürecini kapsadığını ifade etti.
Nükleer Silahsızlanma Çağrısı
Rusya-Ukrayna çatışmasına da değinen Trump, “Sadece savaşın sona ermesini istiyoruz. Nükleer silahsızlanma mümkündür, çünkü barış kurmaya yönelik bir istek var.” diyerek liderlerin güç kullanarak değil, barışla sorunları çözebileceğine dikkat çekti.
Orta Asya ile İlişkilerde Yeni Bir Dönem Başlıyor
Ziyaretin sonuçlarını nihayetlenen Trump, Beyaz Saray’daki akşam yemeğini yönetimin Orta Asya’ya yönelik en kapsamlı diplomatik açılımı anlamına geldiğini vurgularken, “Bu ülkelerle kurduğumuz ilişkiler barış ve güvenlik için yeni bir köprü oluşturacak.” ifadeleriyle akşamı sonlandırdı. Orta Asya ile yeni bir çağın başladığı bu durum, bölgesel işbirliğinde yepyeni fırsatlar sunuyor.

