Klinik Psikolog Doğancan Dursun: Aşırı Ebeveynlik Çocukların Gelişimini Engelliyor

Çocukların Gelişiminde Ebeveynlerin Rolü

Klinik Psikolog Doğancan Dursun, çocukların başarıları üzerinde ana babaların etkisine vurgu yaptı ve aşırı koruyucu davranışların çocukların gelişimine zarar verdiğini ifade etti. 2025/2026 eğitim öğretim yılına yaklaşırken, birçok ebeveynin yine “Çocuğum başarılı olması için neyi yapmam gerekiyor?” sorusunu düşündüğünü belirten Dursun, “Aslında eksik olan değil, fazla yapılan şeyler var. Çocukların mutsuz ve başarısız olmasının temel sebebi, ebeveynlerin aşırı müdahaleci tutumlarıdır. Ebeveynler, çocuklarına sorun çözmeye yardımcı olan değil, onlara yol gösteren rehberler olmalılar.” ifadelerini kullandı.

Aşırı Müdahale Sorunları Büyütüyor

Acıbadem Bayraklı Tıp Merkezi’nde görev yapan Klinik Psikolog Dursun, 1 Eylül’de başlayacak birinci sınıf oryantasyonları öncesinde ailelere, çocuklarına karşı aşırı müdahalede bulunmamaları konusunda uyarılarda bulundu. Dursun, birçok ailenin çocuklarının başarıları için yoğun çaba gösterip, onları en iyi okullara gönderip özel dersler aldırsa da, çocuklarının genellikle hâlâ mutsuz ve başarısız olduklarını fark ettiklerini belirtti. Bunun sebepleri üzerine Dursun, önemli açıklamalarda bulundu.

Olumsuz Mesajlar Vermekten Kaçının

“Ülkemizde çocukların başarılarını engelleyen temel nedenlerden biri, aşırı ebeveynlik tutumlarıdır” diyen Dursun, ebeveynlerin çocukların yerine her şeyi yapmasının çocukların gelişimini olumsuz etkilediğini söyledi. Çocuk kendi başına deneme fırsatı bulamadığında, sorun çözme becerisinin gelişmediğini ve “Ben başaramam” zihniyetinin oluştuğunu belirtti. Ebeveynler bu noktada “sen yapamazsın” mesajı vermekten kaçınmalıdır.

Çocuklara Fırsatlar Sunun

Dursun, çocukların günlük yaşam becerilerini kazanabilmeleri amacıyla, yemek yemek, giyinmek ve temizlik gibi konularda onlara fırsat verilmesi gerektiğini vurguladı. Zorlandıklarında hemen müdahale etmenin yanlış olduğunu ifade eden Dursun, okul çağındaki çocukların kendi çantalarını hazırlaması ve çeşitli görevlerde sorumluluk almasının özgüven kazanımında büyük önem taşıdığını belirtti.

Rehber Olun, Sorun Çözmeyin

Dursun, ebeveynlerin çocuklarının hayatında her sorunu çözmekten ziyade, onlara rehberlik yapmaları gerektiğini vurguladı. Çocukların gelişiminde kritik olan konuları ele alan Dursun, yaşlarına uygun olarak içinde bulunacakları sorumlulukları almalarını teşvik etmenin önemini anlattı. “Çocuk ‘anne yardım et’ demeden müdahale etmemeliyiz. Eğer biz doğrudan devreye girersek, onların bağımsızlık kazanma şansını elimizden almış oluruz” dedi. Ayrıca yaşına uygun yardım talebinin önemine de dikkat çekti.

Ekran Süresi Kontrol Altında Olmalı

Dursun, çocukların başarılı olmalarını olumsuz yönde etkileyen unsurlar arasında bilgisayar ve tablet oyunlarının da bulunduğuna işaret etti. Ekran süresinin, çocuğun yaşını 10 ile çarparak hesaplanacağını ve bu sürelerin aşılmaması gerektiği konusunda ebeveynleri bilgilendirdi. Haftasonlarında, çocuklarının sorumluluklarını yerine getirdikten sonra oyun oynamalarına izin verilmesi gerektiğini, aksi halde akademik başarılarının düşeceğine dair birçok araştırmanın bulunduğunu dile getirdi. Dursun, belirlenen yöntemlerin tutarlı ve kararlı bir şekilde uygulanması durumunda çocuklarda olumlu değişikliklerin görüleceğini hatırlatarak, sorunlar devam ediyorsa bir uzmandan destek alınmasının önemine değindi.