İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın Enerji Hattı Projesi Soruşturma ve Güvensizlik Nedeniyle Krizde

İsrail ve Rum Yönetimi Projesi Durma Noktasında

İsrail, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistan arasında planlanan deniz altından enerji hattı projesi, Türkiye’nin karşıt görüşleri, Kıbrıslı Rumlar ile Yunanistan arasındaki güvensizlik ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle kritik bir çıkmaza girmiş durumda. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, “Kıbrıs, denizaltı kablo projesine olan isteğini net bir şekilde göstermelidir” dedi.

Proje İçin Soruşturma Başlatıldı

İsrail’in, Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın elektrik şebekelerini en derin denizaltı hatlarından biriyle birleştirdiği “Büyük Deniz Enterkonektörü” projesi, Türkiye’nin deniz yetki alanları üzerindeki itirazları ve Kıbrıslı Rumların proje finansmanı konusundaki belirsizlikleri ile birlikte tıkanma aşamasına geldi. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Nikos Hristodulidis, Avrupa Birliği (AB) Başsavcısı Laura Kövesi’nin projenin gecikmesine ilişkin soruşturma başlattığını bildirdi. Hristodulidis, “Hukuk Servisimiz, daha önce yapılmış şikayetlerden sonra çeşitli suç unsurlarını araştırmak üzere soruşturmayı başlatma kararı aldı” açıklamasında bulundu.

AB’den 657 Milyon Euro’luk Destek Sorgulanıyor

Proje büyük ölçüde AB fonlarına bağlı olduğu için soruşturmanın detayları, projeye dahil olan bir şirketin AB’den büyük bir finansman almasının nasıl mümkün olabileceği üzerine yoğunlaşıyor. Rum gazeteleri, tanınmış siyasetçilerin ve eski hükümet yetkililerinin şahsi çıkarlarına hizmet ettikleri iddialarını dile getiriyor. Araştırmalarda, yetkisi olmayan bir şirketin 100 milyon Euro’luk krediyi nasıl alabildiği de inceleniyor.

Yunanistan Başbakanı’ndan Açıklamalar

Yunanistan Başbakanı Miçotakis, Kıbrıs’ın projeye olan gerçek isteğini kanıtlaması gerektiğini belirtti. “Kıbrıs ile işbirliği yapmak için tüm çabalarımı göstereceğim, ancak öncelikle Kıbrıs’ın projeye olan kararlılığını ortaya koyması gerekiyor,” dedi. Miçotakis, Güney Kıbrıs’ın enerji tedarikinde izolasyondan kurtulması gerektiğinin altını çizdi ve Yunanistan için diğer projelerin de öncelikli olduğunu vurguladı.

Rum yönetiminin projeye yönelik tutumu da farklılık gösteriyor. Bazı liderler projeyi stratejik bir ihtiyaç olarak değerlendirirken, diğerleri yüksek ekonomik risk taşıdığı kanısında. Maliye Bakanı Makis Keravnos ise projenin mevcut koşullarda sürdürülebilir olmadığı yönünde açıklama yaptı ve bağımsız araştırmaların bunu doğruladığını belirtti.

Önümüzdeki Dönemde Neler Olacak?

Kıbrıs’taki siyasi figürler, Atina’nın Türkiye’nin karşıt tepkilerinden korktuğu ve projenin geleceği hakkında belirsizliklerin bulunduğu yorumlarını yapıyor. Girit üzerinden başlayarak, Güney Kıbrıs ve nihayetinde İsrail boğazlarının enerji sistemlerinin birbirine bağlanmasını hedefleyen projenin toplam maliyeti 2,4 milyar Euro olarak belirlenmişken, tamamlanma tarihi ise 2030 olarak öngörülmekte.