İnmede Erken Müdahale Hayat Kurtarıyor: Uzmanlardan Kritik Uyarılar

İnme Dünya Genelinde Yaygın Sağlık Sorunu

Her yıl dünya genelinde milyonlarca bireyi etkileyen inme, önemli bir sağlık tehlikesi olarak öne çıkmaktadır. Medicana International İstanbul Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Vugar Jafar, inmenin “acil bir beyin krizi” olarak nitelendirildiğini ifade ederek, hastalığın seyrini etkileyen en kritik faktörün, erken müdahale olduğunu vurguladı. İnme, beyne giden damarlardan birinin tıkanması sonucu oluşur ve bu süreçte her dakika yaklaşık 1 milyon 900 bin nöronun öldüğü belirtiliyor. Bu bağlamda, zaman kaybetmeden müdahale etmek tedavi başarısını artıran temel unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Dünyada İnme Vakalarının Artışı

Her yıl dünya genelinde 12 milyondan fazla yeni inme vakası kaydedildiğini açıklayan Dr. Jafar, 2021 yılında 11,9 milyon inme vakası ve bunlardan 7,3 milyonunun ölümle sonuçlandığını bildirdi. İnmenin, dünya genelinde ölüm sebepleri arasında ikinci sırada yer aldığını belirten uzman, aynı zamanda engelliliğe bağlı yıllık yaşam kaybı açısından üçüncü sırada bulunduğunu ifade etti. 1990-2019 döneminde yeni inme vakalarının %70, ölümlerin ise %43 oranında arttığı dikkat çekiliyor. Bu artış, toplumların yaşlanması ve kontrolsüz risk faktörlerinin yükselmesiyle doğrudan bağlantılı olarak değerlendirilmektedir.

Türkiye’deki İnme Durumu

Türkiye’de de durumun benzer olduğunu aktaran Dr. Jafar, 2019 tahminlerine göre ülkede yaklaşık 125 bin yeni inme vakası görüldüğünü ve toplamda inme geçirmiş birey sayısının 1 milyon 80 bin olduğunu belirtti. Her yıl yaklaşık 200 bin kişinin inme geçirdiğini vurgulayan uzman, bu hastaların ortalama 50 bininin inme veya komplikasyonlarına bağlı olarak hayatını kaybettiğini söyledi. Genç yaş grubunun riski de arttığı belirtilirken, vakaların %17’sinin 50 yaş altı bireylerden oluşması dikkat çekiyor. 2020 yılında toplam 507 bin 938 ölümden 183 bin 109’unun kalp-damar hastalıklarına, 35 bin 880’inin ise inme kaynaklı olduğu istatistikle desteklenmektedir.

İnme Belirtilerinin Erken Fark Edilmesi Hayat Kurtarıcıdır

İnmenin belirtilerinin genellikle aniden ortaya çıktığını kaydeden Dr. Jafar, yüzün kayması, kolda veya bacakta güçsüzlük, konuşma bozukluğu, bulanık görme gibi durumların oluşması halinde 112 Acil Servis’e başvurulması gerektiğini vurguladı. Çünkü her geçen dakikanın, beynin onarılamaz hücre kaybına yol açtığını belirtti. Belirtiler sıklıkla ağrısız olduğu için hastalar tarafından göz ardı edilebilmektedir. İnme, geçici ataklarla da başlayabilmekte ve bu ataklar, sonraki büyük inmenin habercisi asıl riski taşımaktadır. Erken farkındalık, hastalığın seyrinde belirleyici bir rol üstlenmektedir.

Etkili Müdahale için Zaman Kritik

Tedavi sürecinde ‘altın saat’ kavramına dikkat çeken Dr. Jafar, ilk 4,5 saatlik zaman diliminde, özel kan sulandırıcı tedavilerle damardaki pıhtının çözülebileceğini belirtti. Bazı hastalarda ise girişimsel nöroloji uzmanları tarafından yapılan beyin anjiyografisi ve trombektomi işlemleri ile pıhtının mekanik olarak çıkarıldığını ve yüksek başarı oranları elde edildiğini ifade etti. Erken müdahale, hastanın yaşam kalitesini koruma açısından büyük bir öneme sahiptir. İnme sonrasında rehabilitasyon süreci fiziksel ve bilişsel iyileşmede kritik bir rol oynamaktadır. Farkındalık ve zaman, inmede en güçlü tedavi unsurları arasında yer almaktadır.