Nöbetçi Eczaneler
İK uzmanlarının yapay zeka araçlarının iş başvurularındaki kullanımına dair görüşlerini ortaya koyan yeni bir araştırma gerçekleştirildi. Sonuçlara göre, her üç İK profesyonelinden yaklaşık iki tanesi, yapay zeka tarafından oluşturulmuş öz geçmişlerle (CV) sıkça karşılaştıklarını belirtirken, bu kişilerin yarısı ise bu belgeleri yeterince özgün bulmadıklarını ifade etti.
Özellikle son iki yıl içerisinde ChatGPT ve Gemini gibi yapay zeka destekli metin oluşturma yazılımlarının yaygınlaşmasıyla, işe alım süreçlerinde önemli bir dönüşüm yaşanıyor. Şirketler, öz geçmişleri yapay zeka yardımıyla değerlendirmenin yanı sıra ilk görüşmeleri de bu teknoloji aracılığıyla gerçekleştiriyor. Ancak yapay zekayı işe alım süreçlerinde kullananlar yalnızca şirketler değil, adaylar da öz geçmiş ve ön yazı hazırlarken bu tür araçlardan yararlanıyor. Peki, bu durum ne kadar belirgin ve İK uzmanlarının kararlarını hangi ölçüde etkiliyor? İnsan kaynakları yönetimi platformu Kolay İK’nın çevrimiçi anket yöntemi ile yaptığı ve yaklaşık 200 katılımcının yer aldığı çalışmada, İK profesyonellerinin bu konuya yönelik tutumları ortaya kondu.
İK uzmanları CV’lerin nasıl oluşturulduğunu biliyor
Araştırmaya katılan İK profesyonellerinin yüzde 32’si son yıl içinde birçok, yüzde 32’si ise birkaç kez yapay zeka ile hazırlanmış bir öz geçmiş veya ön yazı ile karşılaştıklarını bildirirken, yüzde 36’sı bu tür belgelerle karşılaşmadıklarını aktardı. Ancak, yapay zeka içeren öz geçmişlere rastlamayanların önemli bir kısmı, bu teknolojinin kullanıldığını tahmin ediyor. “Adayların çoğu yapay zeka kullanmıyor” diyen İK profesyonellerinin oranı ise sadece yüzde 12 ile sınırlı.
Yapay zeka kullanarak CV hazırlayanların büyük çoğunluğunu kariyerlerinin başındaki kişiler oluşturuyor. İK uzmanlarının yüzde 52’si yeni mezunların ve stajyerlerin, yüzde 17’si ise 1-3 yıl deneyime sahip çalışanların öz geçmişlerinde yapay zeka izlerine rastladıklarını belirtirken, yüzde 27’si yapay zekanın tüm aday gruplarında etkili olduğunu dile getirdi.
Yapay zekayla yapılan CV’ler destek görse de özgünlükten uzak
İK profesyonellerinin yüzde 53’ü, yapay zeka ile hazırlanmış bir öz geçmişin kararlarını doğrudan etkilemeyeceğini, adayın sahip olduğu becerilerin daha önemli olduğunu vurgularken, yüzde 29’u bu teknolojinin kullanımını destekliyor; bu durumun adayın teknolojiyle uyumlu olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Yüzde 18’lik bir kesim ise, bu yöntemle hazırlanan CV’lerin adayların gerçek yeteneklerini yansıtmayabileceğini düşündüğü için olumsuz bir yaklaşım sergiliyor.
Diğer yandan katılımcıların yüzde 50’si, bu öz geçmişlerin genellikle tekrarlayıcı, kişisel olmayan ve özgünlükten uzak olduğunu belirtirken, yüzde 37’si onları standart ama yeterli bulurken, sadece yüzde 13’ü bu tür CV’leri profesyonel ve etkileyici olarak değerlendirdi. Ayrıca, yüzde 15’i yapay zeka ile oluşturulmuş öz geçmişlerin sıkça abartılı veya yanlış bilgiler taşıdığını, yüzde 62’si de belirli kısımlarının gerçek dışı olduğunu belirtti. Sadece yüzde 5’lik bir kısım genellikle doğru bilgilere rastladıklarını ifade etti.
Öz geçmişlerde abartılı veya gerçek dışı bilgi, çoğu zaman mülakatlarda açığa çıkıyor. Katılımcıların yüzde 52’si birkaç kez, yüzde 20’si ise sık sık bu durumu gözlemlediklerini bildirdi.
Yapay zekanın etik boyutu
Araştırma kapsamında İK profesyonellerine, adayların yapay zeka kullanımı hakkında bilgi vermelerinin gerekliliği de soruldu. Katılımcıların yüzde 42’si bu bilgilendirmenin gerekli olduğu kanaatindeyken, yüzde 36’sı böyle bir yükümlülük olmaması gerektiğini savunurken, yüzde 22’si konuyla ilgili kararsız kaldı.
“Adaylar yapay zekayı bir destek aracı olarak değerlendirmeli”
Araştırma sonuçlarını yorumlayan Kolay İK CEO’su Çağlar Yalı, “Yapay zeka, adayların öz geçmişlerini daha etkili bir şekilde hazırlamalarına olanak tanırken yetkinliklerini öne çıkarmalarına yardımcı olabilen önemli bir araç haline geldi. Ancak bu süreçte özgünlük ve şeffaflık, aday ve şirket arasındaki güvenin temel taşlarını oluşturuyor. Yanıltıcı bilgiler, kısa vadede işe alım sürecini hızlandırabilse de mülakat veya performans değerlendirmelerinde mutlaka anlaşılmakta, bu da hem şirketler hem de çalışanlar için zaman, emek ve maliyet kaybına yol açmaktadır. Bu nedenle adaylar, yapay zekayı destek aracı olarak kullanmalı ama öz geçmişlerini kendi tecrübeleriyle zenginleştirmelidir. Şirketler de, bu süreçte yalnızca teknolojiyi değil, insanı da merkezine alarak adayın yetkinliklerini derinlemesine anlamaya yönelik bir değerlendirme yaklaşımını benimsemelidir” açıklamasında bulundu.
