Nöbetçi Eczaneler
Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Kaplan, hazımsızlık hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Pek çok birey, yaşamları boyunca bir dönem hazımsızlık (dispepsi) sorunu yaşayabilir. Genellikle ciddiye alınmayan bu durum, insanların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Beslenme alışkanlıkları ve stresle bağlantılı olarak ortaya çıkan bu rahatsızlık, bazen daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabileceğinden, eğer şiddetli mide ağrısı, kilo kaybı ya da kanama gibi belirtiler mevcutsa, hemen bir uzman doktora başvurulmalıdır.
### Hazımsızlık Nedir?
Hazımsızlık, yemek yeme sırasında ya da yemek sonrası uzun süre boyunca süren tokluk hissi ile kendini gösteren, genellikle karın bölgesinde kramp benzeri ağrılar, geğirme ve reflü gibi belirtilerle ilişkili bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Çok sayıda insan, altında yatan belirgin bir sebep olmadığı için bu durumu göz ardı edebilmektedir. Ancak, çoğu zaman beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri, terapi ve ilaçlar ile tedavi edilebilir. Halk arasında mide rahatsızlığı olarak tanımlanan bu durum, kişilerin yemeklerinin yeterli miktarda olup olmamasına rağmen, tokluk hissi nedeniyle yemek yemelerini engelleyebilir. Yemekten sonra hissedilen rahatsızlık, bazen şiddetli ağrılara ve yanmaya yol açabilir.
### Mide Ekşimesi ile Karıştırılmamalı
Mide ekşimesi, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşan bir durumdur. Hazımsızlık ve mide ekşimesi belirtileri çoğu zaman aynı anda görülebilir. Dispepsi genelde hafif bir rahatsızlık olarak algılandığı için, çoğu kişi tıbbi müdahaleye ihtiyaç hissetmeden önce beklemektedir. Ancak, uzun süreli ve tekrarlayıcı bir hale gelirse, genellikle başka bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.
### Fonksiyonel Hazımsızlık Nedir?
Fonksiyonel dispepsi, bağırsak ve beyin arasındaki iletişimin bozulması sonucunda ortaya çıkabilen bir durumdur. Bu tür bir rahatsızlık, beyin ve bağırsak arasında beklenmeyen etkileşimler ile ilişkilidir. Bazen bu durumu tetikleyen faktörler net bir şekilde belirlenemeyebilir. Ancak, uygun tetkikler sonrasında doğru bir teşhis koyulup, uygun tedavi planı oluşturulabilir.
### Hazımsızlığın Belirtileri
Hazımsızlığın dikkate değer bazı belirtileri şunlardır:
– Yemek sırasında erken doyma ya da yemeği tam olarak bitirememe durumu,
– Yemek sonrası uzun süre devam eden rahatsız edici tokluk hissi,
– Göğüs kemiklerinin altında ya da üst karın bölgesinde hissedilen ağrı durumu,
– Üst karın bölgesinde yanma hissi,
– Karında şişkinlik veya sıkışma hissi.
– Bulantı aşamasıyla birlikte kusma durumları,
– Geğirmek suretiyle besinlerin geri gelmesi.
Bu belirtiler varsa dikkatli davranmakta fayda var. Şiddetli karın ağrıları, kilo kaybı, iştahsızlık, tekrarlayan kusma halleri, siyah dışkı görünümü, yutma güçlüğü, aşırı yorgunluk veya gözlerin sararması gibi durumlarda acilen bir uzmana başvurulması gerektiği vurgulanmaktadır. Çünkü bu tür belirtiler, reflü, mide ülseri ya da bağırsak hastalıklarının habercisi olabilir.
### Hazımsızlıktan Korunmak İçin Alınabilecek Önlemler
Hazımsızlığın önlenebilmesi adına şu önerilere dikkat edilebilir:
– Çay, kahve, asitli ve kafeinli içeceklerin tüketimi azaltılmalıdır.
– Yatarken baş ve omuzlar yukarıda tutulmalı, bu mide asidinin geri çıkmasını engelleyebilir.
– Sigara ve alkol tüketiminden uzak durulmalıdır.
– Fazla kilo problemi varsa sağlıklı bir şekilde verilmelidir.
– Yatmadan 3-4 saat öncesine kadar yemek yemek tercih edilmemelidir.
– Aşırı baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Bu önlemler, hazımsızlık sorununu en aza indirgemek için etkili birer yöntem olarak değerlendirilmektedir.
