Hanehalkı Tüketim Harcamalarında İstanbul’un Payı Öne Çıkıyor

Türkiye’de Hanehalkı Tüketim Harcamaları: Bölgesel Dağılım ve Göze Çarpan Rakamlar

Türkiye’deki hanehalkı tüketim harcamalarının önemli bir kısmı geçmişte olduğu gibi bu yıl da İstanbul, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yoğunlaşmış durumda. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 Hanehalkı Tüketim Harcaması verilerine göre, Türkiye genelinde hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 24,9’u TR1 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşirken, Ege (TR3) bölgesi yüzde 15,0’lik oranla ikinci sırayı aldı. Akdeniz bölgesi (TR6) ise yüzde 12,1 ile üçüncü sırada yer aldı. Dikkat çeken bir diğer detay ise, hanehalkı tüketim harcamalarından en düşük payı TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesi, yalnızca yüzde 1,5 ile alması.

Bölgesel Tüketim Harcamalarında Dikkat Çeken Farklılıklar

Tüketim türleri bazında yapılan analizler, bölgesel farklılıkları gözler önüne serdi. TR1 (İstanbul) bölgesi, tüm harcama kalemlerinde en yüksek paya sahip olup, eğitim hizmetleri harcamalarının yüzde 37,8’i, lokanta ve konaklama harcamalarının yüzde 31,5’i, konut ve kira harcamalarının yüzde 27,8’i ile kişisel bakım hizmetlerine yönelik harcamaların yüzde 27,1’i bu bölgede yapıldı. İkinci sırada yer alan TR3 (Ege) bölgesinde ise alkollü içecekler ve tütün ile ilgili harcamaların yüzde 18,2’si gerçekleşti.

Konut ve Kira Harcamalarındaki Dağılım

Türkiye’nin farklı bölgelerindeki hanehalkı tüketim harcamaları incelendiğinde, konut ve kira harcamalarının büyük bir pay oluşturduğu gözlemleniyor. Bu harcamalara en yüksek payı veren bölge, yüzde 27,3 ile TR1 (İstanbul), en düşük payı ise yüzde 20,1 ile TRA (Kuzeydoğu Anadolu) oldu. Gıda ile alkolsüz içecekler harcamalarında ise TRB (Ortadoğu Anadolu) bölgesi, yüzde 30,2’lik pay ile en yüksek orana sahipken, İstanbul bu alanda yüzde 15,9 ile en düşük payı aldı.

Tüketim Harcamalarında Diğer Geleneksel Farklılıklar

Ulaştırma harcamalarına ayrılan pay ise TR2 (Batı Marmara) bölgesinde en yüksek, yüzde 24,3 ile olurken, en düşük payı ise TRC (Güneydoğu Anadolu) bölgesi, yüzde 14,6 ile aldı. Ayrıca, hanehalkı tüketim harcamalarında gıda ve alkolsüz içecekler kaleminde en yüksek harcama oranı TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesinde gözlemlenirken, en düşük oran yine İstanbul’da gerçekleşti.

İBBS 2. Düzey Bölgeleri Üzerinden Tüketim Harcamaları

İBBS 2. Düzey bölgelerine bakıldığında, Türkiye’deki hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 24,9’unun TR10 (İstanbul) bölgesinde yapıldığı görüldü. İkinci sırada yüzde 8,3 ile TR51 (Ankara) yer alırken, bunu sırasıyla TR31 (İzmir) ve TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgeleri takip etti. Tüketim harcamaları arasındaki en düşük payı ise TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ve TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgeleri aldı.

Bölgesel Farklılıkların Ekonomik Yansımaları

Bölgeler arasında konut ve kira harcamalarına en yüksek payı ayırmanın yanı sıra, ulaştırma harcamalarına en yüksek oranı ayıran bölge ise yüzde 25,7 ile TR22 (Balıkesir, Çanakkale) oldu. Tüm bu veriler, Türkiye’nin farklı bölgelerinde ekonominin nasıl şekillendiğine dair önemli ipuçları sunmaktadır.