Şirvani Camii: Gaziantep’in Tarihi Hazinesi
Gaziantep’te bulunan tarihi Şirvani Camii, batıdaki Şahinbey ilçesi Seferpaşa Mahallesi’nde yer alan ve 5 asırlık geçmişiyle dikkat çeken bir yapıdır. Bu cami, Türkiye’de raylı minbere sahip olan sayılı camilerden biridir.
Minberin Özelliği ve Kullanımı
16. yüzyılda inşa edildiği bilinen Şirvani Camii’nin minberi, cuma günleri ibadet esnasında açılır. Hutbe okunduktan sonra ise minber tekrar eski yerine itinayla konur. Bu işlemler, caminin tasarımı sayesinde kolaylıkla gerçekleştirilmektedir.
Gaziantep, tarihi camileriyle dikkat çeken bir şehir olarak, bu mimari yapıların kente sunduğu görsellik ve sosyal fonksiyonlar sayesinde öne çıkıyor. Asırlık camiler, şehrin mimari kimliğinin ayrılmaz bir parçasını oluşturarak tarihî ve kültürel bir zenginlik sunuyor.
Tarihi Camilerin Mimari Özellikleri
Kesme taş ile inşa edilen Şirvani Camii ve diğer tarihi camiler, planlama ve süsleme açısından birbirlerinden oldukça farklıdır. Gaziantep’te raylı minbere sahip olan diğer yapılar arasında Boyacı Camii, Ömeriye Camii ve Ahmet Çelebi Camii de bulunmaktadır. Bu camilerdeki duvara gömme minber tasarımları, alandan tasarruf sağlarken imamın hutbe okurken her bir cemaati görebilmesine olanak tanımaktadır.
Şirvani Camii, halk arasında “İki Şerefeli Camii” olarak da bilinmektedir çünkü sadece minaresi iki şerefeli olan camidir. Ayrıca caminin müezzin mahfili de dikkat çekici ahşap işçiliği ile göze çarpmaktadır.
Restorasyon ve Günümüzdeki Durumu
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nden Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, Şirvani Camii’nin Osmanlı döneminin önemli yapılarından biri olduğunu vurguladı. 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremler sırasında, caminin doğu cephesi, kubbesi ve minaresinin hasar gördüğüne dikkat çekti. Ancak, restorasyon sırasında minberin özgün yapısı yeniden gün yüzüne çıkmıştır.
Cami imam hatibi Mustafa Acem, minberin seyyar özelliğinin yanı sıra, caminin cemaatin ön safında namaz kılmasına olanak tanıyan eşsiz bir tasarıma sahip olduğunu ifade etti. Minberin yer kaplamaması böylece ön sırada daha fazla kişinin namaz kılmasını sağlamaktadır.
Tarihi güzelliği ve mimari zarafeti ile Şirvani Camii, Gaziantep’in kültürel dokusunu zenginleştiren önemli bir değer olmayı sürdürmektedir.
