Türkiye’de Doğurganlık Hızı ve Erzurum’a Özgü Değişim
Türkiye genelinde toplam doğurganlık hızı 1,48 çocuk olarak belirlenirken, Erzurum’da bu oran 1,56’ya ulaştı.
2024 yılında ülke genelinde kaydedilen canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olarak açıklandı. Bu bebeklerin %51,4’ünü erkekler, %48,6’sını ise kızlar oluşturdu. Toplam doğurganlık hızı, 15-49 yaş aralığında bir kadının doğurabileceği ortalama çocuk sayısını yansıtmaktadır. 2001 yılında 2,38 olan bu rakam, 2014’tan itibaren sürekli bir düşüş yaşayarak 2024 yılında 1,48 gibi bir seviyeye geriledi. Son sekiz yıllık süreçte toplam doğurganlık hızının, nüfusun yenilenme seviyesini ifade eden 2,10’un altında kaldığı gözlemlenmiştir.
Erzurum’daki Eğilim ve İlk Doğumda Anne Yaşı
Erzurum’da doğurganlık hızı, yıllar içerisinde azalmaya devam etmektedir. 2024 yılında ilk doğumdaki ortalama anne yaşı ülke genelinde 27,3 iken, Erzurum’da bu ortalama 26,7 olarak belirlendi.
Erzurum’da 2024 yılı itibarıyla toplamda 9 bin 4 doğum gerçekleşirken, 4 bin 635 erkek ve 4 bin 369 kız bebek dünyaya geldi. Annenin doğum sırasına göre son iki doğum arasındaki ortalama süre ise 4,7 yıl olarak hesaplandı. İlk doğum ile ikinci doğum arasında 4,4 yıl, ikinci doğum ile üçüncü doğum arasında 5,4 yıl, üçüncü doğum ile dördüncü doğum arasında yine 5,4 yıl ve beşinci doğum ile üzerindeki doğumlar arasında ise 5,1 yıl geçtiği görüldü.
Doğurganlık Hızı ve Eğitim Durumunun Etkisi
Erzurum’da 2024 yılı itibarıyla kent-kır sınıflamasında toplam doğurganlık hızı ortalaması 1,56 olarak kaydedildi. Kırsal alanda bu oran 1,75, orta yoğun kentlerde 1,74 ve yoğun kentlerde ise 1,42 seviyesinde gerçekleşti. Yoğun kentler, nüfusunun %50’sinden fazlasının kent merkezi alanlarında yaşadığı yerleri ifade ederken, orta yoğun kentler ve kır ise daha karmaşık demografik özellikleri barındıran bölgeleri tanımlamaktadır.
Eğitim durumu bazında bakıldığında, toplam doğurganlık hızı ortalama 1,56 olurken; okuma yazma bilmeyenler ve yalnızca ilkokuldan mezun olanlar 2,45, ilkokul mezunu olanlar 2,27, ilköğretim ve ortaokul mezunları 2,20, lise mezunları 1,42 ve yükseköğretim mezunları 1,36 seviyesinde kaydedilmiştir.