Epilepsi Nedir? Kısa Bir Bakış
Halk arasında ‘sara hastalığı’ olarak bilinen epilepsi, beyin işlevlerinin geçici bozulması olarak tanımlanıyor. Liv Hospital Samsun’dan Nöroloji Uzmanı Dr. Abdurrahman Akbaş, bu durumu şu şekilde açıklıyor: “Epilepsi, beyin hücrelerinde meydana gelen anormal elektriksel yayılma sonucunda ortaya çıkar ve dünya genelinde yaklaşık %1’lik bir nüfusu etkisi altına alır. İnme, beyin enfeksiyonları, ciddi kafa travmaları ve doğum sırasında oksijensizlik gibi faktörler epileptik nöbetlere yol açabilir.”
Herkesi Etkileyen Bir Hastalık
Epilepsi, toplumun her kesiminden insanı etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Uzm. Dr. Akbaş, “Bu hastalık, erkeklerden kadınlara, her ırktan bireyde eşit şekilde görülebilir. Genç ve yaşlı bireylerde daha sık rastlanmaktadır. Dört bir yanda farklı nöbet türleri mevcutken, bazıları tedavi ile tamamen geçebilirken, bazıları yaşam boyu sürdürülebilir” ifadelerini kullandı.
Epilepsinin Nedenleri ve Kalıtımsal Etkileri
Uzm. Dr. Akbaş, epilepsinin çeşitli nedenlerine de dikkat çekiyor. “Beyin hücreleri, elektriksel aktiviteden kaynaklı vücuda mesajlar iletir. Ancak elektriksel faaliyetlerdeki anormallikler bazı durumlar tarafından tetiklenebilir. Enfeksiyonlar, ciddi kafa yaralanmaları veya doğum anındaki oksijensizlik, epilepsi nöbetlerine zemin hazırlayabilir. Ancak çoğu zaman altta yatan neden kesin olarak belirlenememektedir. Bunun yanında bazı vakalarda, ailenin geçmişinde epilepsi öyküsü bulunması, hastalığın kalıtımsal olabileceğine işaret ediyor” diyor.
Epilepsi Tedavi Yöntemleri
Dr. Akbaş, epilepsinin ana tedavi yönteminin antiepileptik ilaçlarla gerçekleştirildiğini belirtiyor. “Bu ilaçlar, nöbetlerin önlenmesini hedefliyor ve etkin bir tedavi için düzenli olarak kullanılmaları şart. Eğer nöbet sıklığında artış gözlemlenirse, ilaç tedavisinin gözden geçirilmesi gereklidir. Ayrıca, belirtilen durumlar ortaya çıktığında uzman yardımı alınmalıdır. Cerrahi müdahale de, ilaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda bir alternatif oluşturmaktadır” şeklinde konuştu.
Nöbet Geçiren Kişiye Ne Yapılmalı?
Epilepsi nöbeti geçiren birine nasıl müdahalede bulunulması gerektiği hakkında bilgi veren Uzm. Dr. Akbaş, şu noktaları vurguladı: “Acil servisi arayıp yardım isteyin. Nöbet geçiren kişiyi korumak için etrafında tehlikeli objelerin bulundurulmaması önemlidir. Sıkı giysiler gevşetilmeli, gözlük varsa çıkarılmalı ve hasta yan yatırılmalıdır. Nöbetin süresi kaydedilmeli ve acil tıbbi ekip bilgilendirilmelidir. Nöbet geçene kadar kişinin yanında kalınmalıdır.”
Nöbet Anında Yapılmaması Gerekenler
Dr. Akbaş, nöbet geçiren birine yapılmaması gereken davranışları da dile getiriyor: “Nöbet esnasında kişinin hareketlerinin kısıtlanmaması, ağzına cisim sokulmaması ve eğer güvenliyse yerinin değiştirilmemesi gerekir. Su veya yiyecek verilmesi, nöbet sona ermeden yapılmamalıdır. Doğal ve yapay kokuların, nöbet esnasında kişiye koklatılması tavsiye edilmez.”
