Yaşar Üniversitesi’nde görevli Psikoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Sinan Alper ve araştırma ekibi, bireylerin gerçek dışı inançlara yönelme sebeplerini incelemekte. Doç. Dr. Alper, yürüttüğü iki farklı TÜBİTAK projesi ile insan psikolojisi üzerindeki bu inançların yapısını araştırıyor. Elde edilen veriler, insanların gerçekliği sorgulayan inançlarının zaman içerisinde sabit kaldığını gösteriyor. Ekibin amacı, bilimsel düşünme yeteneklerini geliştiren yeni bir eğitim programı sunmak.
Doç. Dr. Alper, insanların “gerçekliği şüpheli inançlar” olarak bilinen düşünce yapısına nasıl yöneldiğini anlamaya çalışıyor. Yer aldığı projelere ek olarak “Komplo Teorilerine Neden İnanırız?” adlı bir kitabı da bulunan Alper, iki TÜBİTAK projesi aracılığıyla komplo teorileri, paranormal düşünceler ve sahte bilim içeren inançları çözümlemeyi hedefliyor.
Araştırmanın bulguları, gerçek dışı inançların kısa vadede etkilenmediğini ortaya koyuyor. TÜBİTAK 1001 projesi çerçevesinde, belirli katılımcılar üzerinde 2 buçuk yıl süresince veri toplandığı görüldü. Bu süreçte kişilik, dünya görüşü ve akıl yürütme becerileri gibi nitelikler değişiklik gösterse de, gerçek dışı inançlar pek değişim göstermedi. Ekibin TÜBİTAK 3501 projesinde ise, katılımcılara yönelik, bilimsel düşünmeyi teşvik eden online ve video formatında eğitimler hazırlandı. Ancak bu eğitimlerin, katılımcılara kısa süreli bir direnç kazandırmadığı gözlemlendi.
Araştırmalardan elde edilen bulgular, komplo teorileri ve benzeri yanıltıcı inançların eğitim veya zamanla belirgin bir değişim göstermediğini ortaya çıkardı. Doç. Dr. Alper, daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirterek, “Bu tür inançlar, bilgi sağlayan kuruma duyulan güvensizlikle bağlantılıdır. İnsanları yanlış inançlardan uzaklaştırmak için, eğitim vermekten çok, bu kurumlara olan güveni artırmak gerekiyor” şeklinde açıklama yaptı.
