Nöbetçi Eczaneler
Diş çürüğü, diş eti iltihabı ve ileri evre dişeti hastalığının, ağız sağlığı üzerinde ciddi sonuçlarının yanı sıra bağırsaklarda da iltihabi reaksiyonlara yol açabileceğini vurgulayan Ağız Diş Çene Cerrahı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, konuyla alakalı alınması gereken tedbirleri ifade etti.
Ağız hijyeni, yalnızca estetik gülüşler için değil, aynı zamanda genel sağlık için de büyük bir öneme sahip. Ağızda bulunan çeşitli patojenik bakteriler, diş çürüğüne ve ileri evre dişeti hastalığına yol açarak bağırsaklarda Crohn hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarını tetikleyebiliyor. Araştırmalar, kronik dişeti hastalığına sahip kişilerin Crohn hastalığına yakalanma olasılığının sağlıklı bireylere göre üç kat daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Prof. Dr. Özkan, diş çürüğünün, diş eti iltihabının ve ileri evre dişeti hastalığının ağız sağlığının ötesinde bağırsaklarda ciddi iltihaplanmalara neden olabileceğini ve bu konuda uygulanması gereken önlemleri detaylandırdı.
“Bakteriler bağırsakta yangın çıkarıyor”
Ağızda bulunan bakterilerin bağırsaklarda ciddi sorunlara yol açabileceğini belirten Prof. Dr. Özkan, “Kötü bakteriler, diş çürüğü ve Kronik Periodontitis (İleri evre Dişeti Hastalığı) bakterileri bağırsaklara yerleşerek Crohn hastalığını tetikleyebilir. Bu durum, ağız ile bağırsak sağlığı arasında görünmeyen bir bağlantı olduğunu gözler önüne seriyor. Özellikle diş eti kanaması ve diş kaybı yaşayan bireyler için risk çok daha yüksektir; ağızdaki bakteriler, bağırsaklarda ciddi yangınlara neden olabiliyor” dedi.
“Diş çürüğünden Crohn’a giden yol”
Diş çürüğü ve ileri evre dişeti hastalığının Crohn hastalığına yol açan sürecinin dört belirgin aşamada gerçekleştiğini ifade eden Özkan, “Şekerli gıdaların aşırı tüketimi ve yetersiz ağız bakımı, diş çürüğüne bağlı yanlış antibiyotik kullanımına sebep oluyor. Bu da diş minesine zarar veren Streptococcus mutans gibi bakterilerin çoğalmasına neden oluyor. Bu süreç diş çürüğünün başlangıcını işaret ediyor. İkinci aşama, Gingivitten Periodontitise dönüşüm olarak adlandırılıyor. Tedavi edilmemiş diş çürükleri, diş eti iltihabına yol açarken, zamanla bu iltihap kronikleşiyor ve diş kaybına yol açan Periodontitis gelişiyor. Üçüncü aşamada ise, tehlikeli bakteriler ağızdan bağırsaklara geçiyor. Periodontitis, ağızdaki zararlı bakterileri kan veya tükürük yoluyla bağırsaklara ulaştırabilir. Son aşama, bağırsaklarda iltihap ve Crohn hastalığına dönüşüm; buradaki bakteriler inflamasyonlara neden olarak Crohn hastalığını ortaya çıkarır” diye konuştu.
“Çarpıcı araştırma sonuçları”
Ağız ve bağırsak mikrobiyomları arasındaki etkileşimi gösteren araştırmalardan bahseden Prof. Dr. Özkan, “2024’te Harvard Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen çalışmalarda, Crohn hastalığı tanısı almış bireylerin yüzde 65’inin ağızlarında Fusobacterium nucleatum bakterisine rastlandığı tespit edildi. Türkiye’deki araştırmalar ise kronik dişeti hastalığı olan bireylerin Crohn hastalığına yakalanma ihtimalinin sağlıklı bireylere göre üç kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Doğumdan önce bağırsaklarımız boş kalırken, doğumla birlikte önce vajinal bakterilerle temas sağlanır ve ardından çeşitli kaynaklardan gelen bakteriler bağırsak florasının gelişiminde kritik rol oynar. Ağız mikrobiyomu, bağışıklık sistemi ile etkileşime girerek diş plağı gibi biyofilm yapıları oluşturur. Ayrıca, Crohn hastalığı olan bireylerde ağızda belirli bakterilerin varlığı sık görülmektedir” şeklinde sözlerine devam etti.
“Sağlıklı bir ağız için ipuçları”
Son olarak, sağlıklı bir ağız ve beden için tavsiyelerde bulunan Prof. Dr. Özkan, şekerin kısıtlanması ve lifli gıdaların artırılmasının önemine dikkat çekti. Diş ipinin düzenli kullanımı ve probiyotik desteği ile birlikte düzenli diş kontrolü yapılmasının gerekliliğine vurgu yaparak, “Şeker, diş çürüğü ve bağırsaklardaki zararlı bakterilerin çoğalmasını teşvik ederken; lifli gıdalar dost bakterilerin gelişimini destekler. Günde bir kez diş ipi kullanımı, diş eti iltihabını önemli ölçüde azaltabilir. Fermente gıdalar, ağız ve bağırsak florasını dengeleyerek zararlı bakterilerin artışını önler. Ayrıca, Crohn veya benzeri hastalık öyküsü olan bireylerin diş çürükleri ve Periodontitis için düzenli olarak kontroller gerçekleştirmesi büyük bir öneme sahiptir” diyerek önerilerini tamamladı.