Nöbetçi Eczaneler
Besin Zehirlenmelerine Dikkat!
Acil Tıp Uzmanı Dr. Ayşegül İşlek Yüksel, besin zehirlenmelerinin belirtilerinin, kontamine yiyeceklerin tüketiminden sonra 30 dakika ile 72 saat içinde ortaya çıkabileceğine dikkat çekti. Özellikle gastrointestinal semptomlar ile birlikte, bilinç karışıklığı, çift görme, baş ağrısı ve nöbet gibi nörolojik belirtiler söz konusuysa, hastaların acil servise başvurmaları gerektiğini belirtti. Dr. Yüksel, “Eğer ishal ve kusma ile nefes darlığı veya solunum zorluğu yaşıyorsanız, kanlı ishal ya da ateş ile birlikte boyun sertliği varsa bu durumlar, ciddiyet arz eden konserve zehirlenmesi belirtileri için alarm sinyali olabilir” dedi.
Acil Servis Başvurusundaki Artış
Son dönemde acil servis başvurularında belirgin bir şekilde “besin zehirlenmesi” vakalarının arttığını kaydeden Dr. Yüksel, çoğu durumda bu vakaların hafif seyrettiğini ancak bazı bakterilerin hayatı tehdit eden sonuçlar doğurabileceğini vurguladı. “Hangi besinlerin hangi bakterileri taşıdığını ve vücudumuzun toksinlere nasıl tepki verdiğini anlamak hayati önem taşıyor,” diye ekledi.
Risk Grubu: Bebekler ve Yaşlılar
Dr. Yüksel, besin zehirlenmesinin her türlü gıda veya içerden kaynaklanan enfeksiyon veya zehirlenme durumu olarak tanımlandığını açıkladı. Yaz aylarında sıklıkla görülen bu durumun, kışın da bazı gıda türleri ve hijyenik koşullara bağlı olarak ağır seyredebildiğini bildirdi. Bebekler, çocuklar, hamileler ve yaşlıların bu duruma karşı daha hassas olduğunu belirtti.
Kusma ve İshal Vücudun Savunma Mekanizmasıdır
Besin zehirlenmelerinin başlıca belirtilerinin mide bulantısı, kusma ve ishal olduğunu belirten Dr. Yüksel, “Bu durumlar aslında vücudun zehri dışarı atma mekanizmalarıdır. Zehirli gıdalar tükettikten sonra bu belirtilerle karşılaşmamız normaldir ve genellikle bir ila üç gün içinde sağlıklı bir iyileşme süreci yaşanır. Ancak, bulantı ve ishal önleyici ilaçların bilinçsiz bir şekilde kullanılmaması önemlidir” dedi.
Bakteriler ve Besin Kaynakları
Dr. Yüksel, besin zehirlenmelerine neden olan bakterileri ve etki alanlarını şu şekilde özetledi:
– **Salmonella:** Çiğ et ve yumurtalardan bulaşabilir.
– **Clostridium botulinum:** Konserve yiyeceklerde yaygındır ve ölümcüldür.
– **E.coli:** Çiğ kıyma ve kirli sulardan bulaşır.
– **Staphylococcus aureus:** Hijyen eksikliğinden kaynaklı olarak süt ve tatlılarda bulunabilir.
– **Bacillus cereus:** Yanlış soğutulmuş pirinç ve makarnalarda hızlıca ürer.
– **Listeria monocytogenes:** Donma koşullarında bile üreyebilir ve çiğ et kaynaklıdır.
– **Vibrio türleri:** Genellikle deniz ürünlerinde bulunur.
Belirtilerin Seyrini İzleyin
Uzm. Dr. Yüksel, kontamine yiyeceklerin tüketiminden sonra belirtilerin genellikle aniden başladığını ve hastalığın 1-3 gün sürebileceğini bildirdi. Yüzdelik olarak, hastaların çoğu basit semptomlarla gelmektedir.
Acil Servise Ne Zaman Başvurulmalı?
Dr. Yüksel, acil servise başvurulması gereken durumları açıkladı:
– Nörolojik belirtiler: Bilinç bulanıklığı, çift görme, baş ağrısı, nöbet gibi durumlar.
– Solunum sorunları: Nefes darlığı veya solunum zorluğu ile birlikte ishal ve kusma olması.
– Belirtilerin süresi ve şiddeti: Kanlı ishal ve boyun sertliği, ateş görüldüğünde ve belirtiler iki günden fazla sürdüğünde.
– Botulizm belirtisi: Konserve gıdaların tüketilmesinden sonra kas güçsüzlüğü ve nörolojik semptomlar.
Dr. Yüksel, besin zehirlenmesi ve diğer hastalıklar hakkında dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.
