Avrupa Parlamentosu’ndan Tarihi Karar
Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği’nin savunma sanayisini güçlendirme hedefi doğrultusunda önemli bir adım atarak, ilk kez bir savunma sanayi programını onayladı. Bu program, ortak savunma tedarikini teşvik etmeyi ve savunma sanayi üretimini artırmayı amaçlıyor.
1.5 milyar euro bütçeye sahip olan Avrupa Savunma Sanayii Programı (EDIP), Fransa’nın Strasbourg kentindeki Avrupa Parlamentosu’nda yapılan oylamada 457 oyla kabul edildi. Toplamda 300 milyon euro, bu programın bir parçası olarak Ukrayna’ya ayrılacak. Oylamaya katılan milletvekillerinden 148’i “hayır” oyu kullanırken, 33 kişi çekimser kaldı. Daha önce Avrupa Konseyi tarafından gayriresmi olarak uzlaşmaya varılan program, Avrupa’nın savunma kapasitesini artırmayı ve savunma teknoloji ile sanayi altyapısını güçlendirmeyi hedefliyor.
Güvenlik İçin Alınacak Tedbirler
Parlamentoda düzenlenen tartışmalar sırasında Parlamentonun Güvenlik ve Savunma Komitesi Raportörü Raphael Glucksmann, Avrupa’nın yalnızlık içinde olmadığını vurguladı. “Avrupalılar olarak yalnızız. Rus rejimi karşısında tek başımıza kaldık” diyen Glucksmann, güvenlik servislerinin önerdiği önlemleri hayata geçirmeleri gerektiğini belirtti. Rusya’nın potansiyel tehditlerine karşı hazırlıklı olunması gerektiğinin altını çizen Glucksmann, eylemsizlik yerine güçlenmenin önemine dikkat çekti.
Avrupa’nın, kendini Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karşı çaresiz bir konumda hissetmemesi gerektiğini savunan Glucksmann, Avrupa Savunma Programı’nın, inşa edilmesi gereken bağımsız bir güvenlik temeli olması gerektiğini ifade etti.
Bütçenin Yetersizliği Eleştiriliyor
Savunma ve Uzaydan Sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi Andrius Kubilius, EDIP’in Avrupa’nın savunma hazırlığı için kritik önemde olduğunu söyledi. 1.5 yıl süren müzakerelerin sonrasında kabul edilen programın, Avrupa savunma sanayisine 1.2 milyar euro hibe ve Ukrayna’nın savunma sanayisinin entegrasyonu için 300 milyon euro sağladığını aktardı.
Belçikalı parlamenter Hilde Vautmans, Avrupa’nın birlik içinde hareket etmediği sürece önemsiz hale geleceğini vurguladı. Vautmans, Avrupa’nın mevcut durumda siyasette etkisiz olduğunu belirterek, “Putin ve Trump masadaydı, ama Avrupa yoktu. Bizim güçlü bir ortak tepkimiz olmalı” dedi.
Fransız Parlamenter Jean-Marc Germain ise programın 1.5 milyar euroluk bütçesinin yetersiz olduğunu vurguladı. “Hedefimiz, sürdürülebilir ve entegre bir silahlanma sistemi oluşturmak olmalı. Bu açıdan bakıldığında, mevcut bütçe yetersiz” ifadelerini kullandı.
Karşıt Görüşler
Parlamentodaki tartışmalar sırasında bazı temsilciler, programın Avrupa dışındaki müttefiklere de açılması gerektiğini savundu. Macar parlamenter Andras Gyürk, Ukrayna’ya ayrılan bütçeyi eleştirerek, “Bizim savunma sanayimizi desteklemek yerine, Ukrayna’yı destekleyerek savaşı sürdürmeyi hedefliyorsunuz” dedi.
Ayrıca, yabancı ve yerel inwestorların programın içeriğine yönelik eleştirileri gündeme getirildi. Özlem Demirel, EDIP’le birlikte savaş ekonomisine geçiş yapıldığını savunan diğer parlamenterlere katılarak, “Hastanelerden, eğitim sistemine kadar birçok alanda ihtiyacımız varken, savunma harcamalarını artırmak yanlış bir tercih” diye belirtti.
EDIP düzenlemesi, tüm ülkelerin resmi desteğiyle birlikte resmi gazetelerde yayımlanarak yürürlüğe girecek. Program, Avrupa Komisyonu tarafından 5 Mart 2024’te önerilmişti.
