Antibiyotik Direnci: Sağlıkta Sessiz Tehdit ve Küresel Artan Riskler Uyarısı

**Antibiyotik Direnci: Sessiz Pandemi Tehdidi**

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal, antibiyotik direncini “sessiz pandemi” olarak nitelendirerek bu durumun önümüzdeki yıllarda ciddi sonuçlar doğurabileceğine dair uyarılarda bulundu. Eğer gerekli önlemler alınmazsa, 2050 yılına kadar dirençli enfeksiyon kaynaklı ölümlerde belirgin bir artış görülebilir.

Antibiyotik Direnci Küresel Tehdit Haline Geliyor

‘Dünya Antimikrobiyal Direnç Farkındalık Haftası’ kapsamında önemli açıklamalar yapan Prof. Dr. Kartal, 2025 itibarıyla antibiyotik direncinin ciddi bir küresel tehdit olacağını ifade etti. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) raporlarına göre geniş spektrumlu antibiyotiklere karşı direnç oranı, dünya genelinde yüzde 15 ile 40 arasında bir artış göstermiştir. Bu durum, modern tıpta kritik sonuçlar doğurmakta ve ameliyat ile kanser tedavileri gibi birçok alanda tedavi süreçlerini zorlaştırmaktadır. Kartal, akılcı ilaç kullanımının ve toplumda duyarlılığın artırılmasının önemine değindi.

Kritik Patojenlerde Yüzde 70’e Varan Direnç Oranı

Prof. Dr. Kartal, antibiyotik direncinin enfeksiyon hastalıkları yönetimini derinden etkilediğini ve 2025 yılında önemli bir tehdit oluşturacağını belirtti. DSÖ, 2050 yılına kadar dirençli enfeksiyonlara bağlı ölüm oranlarının artabileceği uyarısında bulunduğunu vurguladı. Özellikle bazı bölgelerde kritik patojenlerde direnç oranının yüzde 70 seviyesine yükseldiği ifade edilerek, her altı bakteriyel enfeksiyondan birinin antibiyotiklere karşı dirençli olduğu belirtildi.

Artan Direnç Ekonomik ve Toplumsal Riskler Taşıyor

Kartal, direnç artışının sadece sağlık alanında değil, ekonomik ve toplumsal boyutta da büyük riskler barındırdığını dile getirdi. Ameliyat ve yoğun bakım süreçlerinde gelişen enfeksiyonlar, tedavi seçeneklerini kısıtlamakta ve hastaların iyileşme sürelerini uzatmaktadır. Gram-negatif bakterilerde baş gösteren hızlı direnç artışı, yetersiz yeni ilaç seçenekleri nedeniyle ciddi sorunlara yol açmaktadır.

Yanlış Kullanım Direnci Tetikliyor

Prof. Dr. Kartal, antibiyotik direncinin en büyük nedenlerinden birinin yanlış ve gereksiz antibiyotik kullanımı olduğunu belirtti. Reçetesiz antibiyotik kullanımı, tedavinin erken sonlandırılması ve yanlış antibiyotik seçimleri gibi faktörlerin dirençli suşların yayılmasına neden olduğunu kaydetti. Direnç mücadelesinin sadece ilaç geliştirmeyle sınırlı kalmayacağını; enfeksiyonların hızlı tespitine yönelik testlerin yaygınlaştırılması, toplumsal farkındalık ve akılcı antibiyotik kullanım politikalarının benimsenmesi gerektiğini vurguladı.

Bu uyarılar, antibiyotik direncinin önlenmesi için harekete geçilmesi gerektiğini net bir şekilde ortaya koymaktadır.