Akran Zorbalığı: Çocukların Ruh Sağlığını Tehdit Eden Bir Sorun
Son zamanlarda okullarda, sosyal medya ve dijital platformlarda görülen akran zorbalığı olayları, çocuk ve ergen ruh sağlığını tehdit eden ciddi bir toplumsal mesele olarak kendini göstermektedir. Psikolog Cansu Kaya, akran zorbalığını yalnızca tek bir davranış olarak değerlendirmeyip, bu davranışın altında yatan niyet, tekrar ve güç dengesizliği kavramlarına dikkat çekmektedir.
Zorbalığın Boyutları ve Cinsiyet Eşitsizliği
Akran zorbalığının fiziksel, sözel ve psikolojik boyutlarının bulunduğunu ifade eden Medicana Çamlıca Hastanesi’nden Klinik Psikolog Cansu Kaya, erkek çocukların daha çok fiziksel zorbalığa, kız çocukların ise psikolojik zorbalığa maruz kaldığını belirtti. Kaya, “Zorbalık, çoğunlukla daha güçlü, popüler veya sosyal durumu yüksek olan çocuklar tarafından gerçekleştirilir. En savunmasız durumda olan çocuklar ise bu tür davranışlar karşısında daha riskli bir konumdadır” şeklinde konuştu.
Siber Zorbalığın Tehlikeleri
Yüz yüze zorbalığın yanı sıra siber zorbalığın da uzak durulmaması gereken olumsuz sonuçlar doğurabileceğini vurgulayan Psikolog Cansu Kaya, çevrimiçi zorbalığın mağdura günün her anında ulaşılabileceğine ve kalıcı dijital izler bırakabileceğine dikkat çekti. “Aileler, çocuklarının çevrimiçi faaliyetlerini her zaman takip edemeyebilir. Bu nedenle, siber zorbalık, fark edilmesi en zor ama en yıkıcı olan zorbalık türlerinden biridir” ifadelerini kullandı.
Uzun Vadeli Etkiler ve Ebeveynlerin Rolü
Akran zorbalığının çocuklar üzerinde kalıcı etkiler oluşturabileceğinin altını çizen Psikolog Kaya, “Zorbalığa maruz kalan çocuklarda depresyon, kaygı bozuklukları, özsaygı eksikliği ve akademik sıkıntılar görülebilir. Bu nedenle ‘çocuklar arasında olur’ düşüncesi yanlıştır” diyerek ebeveynlerin dikkat etmesi gereken işaretleri sıraladı:
– Okula gitmeme isteksizliği, devamsızlık
– Nedeni bilinmeyen fiziksel yaralanmalar
– Sosyal etkinliklerden uzaklaşma
– Ani ruh hali değişiklikleri, içe kapanma veya öfke patlamaları
– Uyku problemleri, kabuslar
– İnternet veya telefon sonrası belirgin gerginlik
Çocukların Duygularını Anlamak
Zorbalık mağduru çocuklara yaklaşımın büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulayan Psikolog Cansu Kaya, ebeveynlerin sakinliğini koruyarak çocuklarını dinlemeleri ve yaşananların kendi hataları olmadığını hissettirmeleri gerektiğini belirtti. Ayrıca, okul ile iş birliği yapılmasının önemini de vurgulayan Kaya, zorbalık yapan çocukların karmaşık duygularla baş etmekte güçlük çektiğini ifade etti.
“Bu çocuklar genellikle ilgiye, kabul görmeye veya kendi sorunlarıyla başa çıkmaya çalıştıkları için zorbalığa yönelir. Bu nedenle, onları suçlamak yerine, geçmişteki davranışlarının nedenlerini anlamak ve sağlıklı baş etme yolları öğretmek gerekir” dedi. Ayrıca, akran zorbalığının hem mağdurlar hem de zorbalık yapan çocuklar için profesyonel destek gerektirdiğini belirterek, “Erken dönemlerde alınacak psikolojik destek, çocukların ruhsal sorunlara dönüşmesini engelleyebilir” şeklinde uyarıda bulundu.
