Nöbetçi Eczaneler
Ağız ve Diş Sağlığı, Beyin Sağlığı ile Nasıl İlişkili?
Ağız ve diş sağlığı, lokal bir sorun olmanın ötesinde, geniş çaplı bir sağlık meselesidir. Ağızda bulunan bazı bakteriler, yeterli önlem alınmadığı takdirde, beyin sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor. Medicana International İzmir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Hasan Armağan Uysal, özellikle yaşlı bireylerde ağız sağlığının, beyin sağlığı üzerinde kritik bir etkiye sahip olduğunu belirtiyor. Dr. Uysal, “Ağız sağlığı, beynin sağlığına doğrudan etki ediyor. Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla ilgilenen bizler için sistemik inflamasyonun beyne olan etkileri oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı.
Periodontitis ve Beyin İlişkisi
Dr. Uysal, ileri diş eti hastalığı olarak bilinen periodontitisin, kronik enflamasyon yaratan bir hastalık olduğunu vurguladı. “Bu aşamada, özellikle ‘Porphyromonas gingivalis’ gibi bakterilerin diş eti dokusuna yerleştiğini ve zamanla kan dolaşımına karışarak beyin bariyerini geçip merkezi sinir sistemine ulaşma potansiyeli taşıdığını söylemek önemlidir” diyerek durumu açıkladı.
Beyin Üzerindeki Etkileri
Uzm. Dr. Uysal, bilimsel araştırmaların bu bakterilerin DNA’sının Alzheimer hastalarının beyinlerinde bulunduğunu gösterdiğini kaydetti. “Bu bakterinin ürettiği gingipain enzimi, beyin dokusunda nörotoksik etkilere yol açabilir. Bununla birlikte, bu tür kronik enfeksiyonlar, mikroglial aktivasyonu artırarak beyinde nöroinflamasyonu tetikler” dedi.
Bağlantıya dikkat çeken Uysal, ağız sağlığı ile beyin sağlığı arasındaki ilişkiyi şöyle özetledi: “Dişlerden ve diş etlerinden çıkan duyusal lifler, trigeminal sinir aracılığıyla ponsa ve merkezi sinir sistemine taşınır. Ayrıca, bakteriyel enfeksiyonların beyne ulaşmasında olfaktör sinir de önemli bir rol oynamaktadır.”
Ağız Bakterileri ve Alzheimer Riski
Alzheimer hastalığı ile ağız bakterileri arasında güçlü bir ilişki olduğunu vurgulayan Dr. Uysal, araştırmalara göre Porphyromonas gingivalis’in Alzheimer hastalarının beyinlerinde daha sık görüldüğünü ifade etti. Bu bakterinin, beta-amiloid üretimini artırarak Alzheimer’ın temel patolojik süreçlerini etkileyebileceğine dikkat çekti. Fare deneylerinde, bu bakteriye maruz kalan hayvanların bellek bozukluğu ve amiloid birikimi yaşadıkları görüldü. “Ağzımızdaki mikroorganizmaların, beynin hücresel yapılarını bile değiştirebileceği konusunda pek çok kanıt mevcut” dedi.
Ağız-Kalp-Beyin İlişkisine Dikkat!
Üç sistemin birbiriyle olan bağına dikkat çeken Dr. Uysal, “Ağız sağlığı bozulduğunda bakteriler kana karışarak sistemik inflamasyonu artırır. Bu durum, damar sistemini etkileyerek aterosklerozu hızlandırabilir. Kalp ve damar sistemi olumsuz etkilendiğinde, beynin kanlanması bozulup vasküler demans riski artar. Dolayısıyla, ağızda başlayan bir problem, kan damarları aracılığıyla beyne kadar uzanan zincirleme bir olumsuz etki yaratabilir” dedi.
Diş Fırçalama Alışkanlığı ve Beyin Sağlığı
Ağız sağlığının demansla mücadelede ne kadar önemli olduğunu ifade eden Dr. Uysal, diş fırçalamanın sadece ağız sağlığı değil, aynı zamanda beyin sağlığı için de önemli bir alışkanlık olduğunu vurguladı. “Özellikle yaşlı hastalarda ağız sağlığına ek olarak, demans riski bulunan bireylere özel önem gösterilmesi gerektiğine inanıyorum. Alzheimer’dan korunma stratejilerinin içinde diş fırçalama alışkanlığını da hesaba katmak önemlidir” şeklinde konuştu.