Kültür Harcamaları 2024’te Yüzde 83,3 Artış Gösterdi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı için Kültür Ekonomisi verilerini paylaştı. Verilere göre, bu yıl kültür harcamaları, 2023 yılına kıyasla dikkate değer bir artışla 408 milyar 339 milyon 432 bin TL seviyesine ulaştı. Kültür harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı ise 2024 yılı itibarıyla yüzde 0,9 olarak belirlendi.
Devlet Harcamaları Kültürde Önemli Bir Paya Sahip
2024 yılı içerisinde toplam kültür harcamalarının büyük bir kısmını oluşturan genel devlet harcamaları, önceki yıla göre yüzde 76,1 oranında artarak 200 milyar 369 milyon 171 bin TL’ye yükseldi. Devlet harcamalarının içinde en büyük pay ise yüzde 17,7 ile kültürel miras alanında gerçekleşti. Bu harcamaların yüzde 67,8’i merkezi devlet bütçesinden karşılandı ve genel devlet harcamaları, toplam kültür harcamalarının yüzde 49,1’ini oluşturdu.
Hanehalkı Kültür Harcamaları Büyük Bir Artış Gösterdi
2024 yılında hanehalklarının kültür harcamaları, bir önceki yıla oranla yüzde 91,5 artarak 203 milyar 807 milyon 948 bin TL düzeyine ulaştı. Bu harcamalar içerisinde bilgi işleme ekipmanları yüzde 25,0, kültürel hizmetler yüzde 24,3 ve kitaplar yüzde 18,1’lik paya sahip oldu.
Kültürel Sektörlerin Katma Değeri Yüzde 73,9 Arttı
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin katma değeri de 2024 yılında 188 milyar 547 milyon 288 bin TL’ye ulaşarak yüzde 73,9 oranında artış gösterdi. Bu katma değerin yüzde 20,7’si kayıtlı medyanın basımı ve çoğaltılması, yüzde 13,1’i ise sinema, video ve televizyon programları üretiminden meydana geldi.
Kültürel Mal İhracatı ve İthalatı Arasında Dikkate Değer Farklar
2024 yılı itibarıyla kültürel mal ihracatı, 2023 yılına göre yüzde 8,1 artışla 9 milyar 876 milyon 466 bin dolar olurken, kültürel mal ithalatı ise yüzde 166 artarak 7 milyar 336 milyon 440 bin dolar seviyesine ulaştı. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı yüzde 4,2; ithalatın payı ise yüzde 2,3 olarak hesaplandı. El sanatları, kültürel alanda en çok ihracat ve ithalatın yapıldığı sektör oldu.
Kültürel İstihdam Artışı Dikkat Çekiyor
Kültürel istihdam, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 6,5 artış göstererek toplam 957 bin kişiye ulaştı. Kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki payının yüzde 2,9 olduğu ifade edilirken, erkeklerin istihdam oranı yüzde 52,2, kadınların ise yüzde 47,8 olarak belirlendi. Kültürel istihdamda yer alanların yaklaşık yüzde 45,4’ü yükseköğrenim mezunu, yüzde 30,5’i ise lise altı eğitim seviyesinde bireylerden oluştu.
El Sanatları İstihdam Oranı Yüzde 32,6
Kültürel istihdamın önemli bir kısmı, kültürel meslek alanlarında yer alanlardan oluşuyor. Bu kesim, toplam istihdamın yüzde 79,9’unu oluştururken, kültürel olmayan mesleklerde çalışanlar ise yüzde 20,1’lik bir paya sahip. Kültürel istihdamda el sanatları çalışanlarının oranı yüzde 32,6 olarak belirlenirken, mimarlar ve tasarımcılar yüzde 19,2, yazarlar ve gazeteciler ise yüzde 8,2 gibi bir oranla istihdam edilmekte. Kadın istihdam oranının en düşük olduğu alan ise yüzde 28,2 ile sanat ve mutfak gibi yardımcı meslek gruplarıdır.


