Kültür Harcamaları 2024 Yılında Büyüdü
2024 yılı için yapılan istatistikler, Türkiye’de kültürel harcamaların önemli bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kültürel harcamalar 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 83,3 oranında artarak toplamda 408 milyar 339 milyon 432 bin TL seviyesine ulaştı. Kültür harcamalarının gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki oranı ise yüzde 0,9 olarak belirlendi.
Genel Devlet Harcamaları Yükselişte
Toplam kültürel harcamaların içinde genel devletin payı 2024 yılında yüzde 49,1 olarak kaydedildi. Genel devletin kültürel harcamaları, önceki yıla göre yüzde 76,1 artarak 200 milyar 369 milyon 171 bin TL oldu. Harcamaların büyük bir kısmı, yüzde 67,8 oranıyla merkezi devlet bütçesinden sağlandı. Genel devlete ait kültürel harcamalarda en yüksek paya sahip alan ise yüzde 17,7 ile kültürel miras oldu.
Hanehalkının Kültürel Harcaması Artış Gösterdi
Hanehalklarının kültürel harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla nazaran yüzde 91,5 oranında artarak 203 milyar 807 milyon 948 bin TL’ye yükseldi. Bu harcamaların içerisinde bilgi işleme ekipmanları yüzde 25,0, kültürel hizmetler yüzde 24,3 ve kitaplar da yüzde 18,1 oranında pay aldılar.
Kültürel Sektörlerde Katma Değer Artışı
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri 2024 yılında yüzde 73,9 artarak 188 milyar 547 milyon 288 bin TL’ye ulaştı. Katma değerin dağılımında en büyük payı, yüzde 20,7 oranıyla kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13,1 ile sinema ve televizyon yapımcılığı, ayrıca yüzde 11,6 ile de mimarlık faaliyetleri aldı.
İthalat ve İhracat Verileri
Kültürel mal ihracatı, 2024 yılında bir yıl öncesine göre yüzde 8,1 artış göstererek 9 milyar 876 milyon 466 bin dolar seviyesine ulaştı. Öte yandan, kültürel mal ithalatı ise yüzde 166 oranında artışla 7 milyar 336 milyon 440 bin dolara çıktı. Kültürel mal ihracatının toplam ihracat içindeki payı yüzde 4,2, ithalat kusurunun payı ise yüzde 2,3 olarak hesaplandı. İthalat ve ihracatta en fazla talep gören alan ise el sanatları oldu.
Kültürel İstihdamda Artış
Kültürel istihdamın 2024 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 6,5 artışla 957 bin kişiye ulaştığı bildirildi. Kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki payı ise yüzde 2,9 olarak belirlendi. İstihdam edilenlerin yüzde 52,2’sini erkekler, yüzde 47,8’ini ise kadınlar oluşturdu. Kültürel alanlarda çalışanların eğitim durumlarına bakıldığında, yüzde 45,4’ü yükseköğretim mezunu, yüzde 30,5’i lise altı eğitim düzeyine sahip, yüzde 24,1’i ise lise ve dengi meslek okulu mezunları yer aldı.
El Sanatları Çalışanları ve Kadın İstihdam Oranı
Kültürel istihdam alanında çalışanların yüzde 79,9’u kültürel meslek gruplarında yer alırken, yüzde 20,1’i ise diğer meslek alanlarında bulundu. El sanatları çalışanları, yüzde 32,6 ile en büyük paya sahipken, mimarlar ve tasarımcılar yüzde 19,2, yazarlar ve dilbilimciler ise yüzde 8,2 oranında temsil edildi. Kadınların en az bulunduğu alan ise sanat ve kültür gibi yardımcı meslek grubu olarak yüzde 28,2 ile kaydedilirken, diğer dil öğretmenleri en yüksek kadın istihdam oranına sahip olan meslek grubu olarak yüzde 77,7 ile öne çıktı.


