Nöbetçi Eczaneler
2025 Nobel Kimya Ödülü Sahipleri Belli Oldu
2025 Nobel Kimya Ödülü, gaz ve diğer kimyasal molekülleri yakalayarak depolayabilen gözenekli metal-organik çerçevelerin geliştirilmesi üzerine yaptıkları çalışmalarla, Susumu Kitagawa, Richard Robson ve Omar Yaghi’ye verildi.
İsveç’in başkenti Stockholm’de bulunan İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde gerçekleştirilen basın toplantısında ismi açıklanan ödül sahipleri, akademi genel sekreteri Hans Ellegren tarafından duyuruldu. Ellegren, “Bu yılki Nobel Ödülü, metal-organik çerçevelerin geliştirilmesine yönelik önemli çalışmalarından dolayı Susumu Kitagawa, Richard Robson ve Omar Yaghi’ye verildi” dedi.
Ödül Sahiplerinden Yeni Malzeme Vurgusu
Nobel Kimya Ödülü Komitesi Başkanı Heiner Linke, ödülün kazananları hakkında önemli bilgiler paylaştı. Linke, “Kimyanın sunduğu olanaklar sayesinde, tamamen yeni malzemeler oluşturarak, gaz moleküllerinin konforlu şekilde yer bulabileceği özel yapılar geliştirebilirsiniz. Bu malzemeler, farklı moleküllerin taleplerine göre özelleştirilebilir. Bu bağlamda, sanayi atıklarından karbondioksiti ayırabilen ya da atık sudaki zararlı maddeleri temizleyebilen malzemeler üretmek mümkün hale gelebilir” şeklinde konuştu.
İnovatif Çözüm için Sonsuz Olanaklar
Linke, sözlerine şöyle devam etti: “Bu yılın Nobel Ödülü kazanıcıları, içi geniş boşluklarla oluşturulmuş malzemeler üretme yöntemlerini keşfettiler. Gaz molekülleri, bu oluşturulan yapılar içinde adeta bir otel odasındaymış gibi hareket edebilirler. Bu tür malzemeler, Harry Potter serisindeki Hermione’nin çantasına benzetilebilir; küçük hacimlerinde büyük miktarda gaz depolayabilirler. Metal-organik çerçeve türü bu malzemelerin çok çeşitli varyasyonları geliştirilip, insanlığın faydasına sunabilecek birçok olasılığı ortaya çıkarmaktadır” dedi.
Yeni Moleküler Mimari ve Yapı Taşları
Açıklamalarında, bu yılın Nobel Kimya Ödülü’nün kazananlarının gerçekleştirdiği keşiflerin detaylarına da yer verildi. Yapılan bilgilendirmeye göre, “Ödül sahipleri, gaz ve kimyasal bileşenlerin rahatlıkla geçebileceği geniş boşluklara sahip moleküler yapılar dizayn etmiştir.” Bu bağlamda, metal iyonları ve organik moleküllerin birleşimiyle oluşturulan yapıların, daha sonra belirli maddeleri yakalamak ve depolamak üzere özelleştirilebilen metal-organik çerçeveler (MOF) oluşturduğuna dikkat çekildi.
Yapılan açıklamada ayrıca, ödül kazananlarının doğum yerleri de belirtildi: “Susumu Kitagawa, 1951 yılında Japonya’nın Kyoto şehrinde; Richard Robson, 1937 yılında İngiltere’nin Glusburn şehrinde; ve Omar Yaghi, 1965 yılında Ürdün’ün Amman şehrinde doğmuştur.”
Geçtiğimiz Yılın Ödül Kazananları
Geçtiğimiz yıl, Nobel Kimya Ödülü, protein tasarımı ve karmaşık yapıların çözümü konusundaki çalışmalarıyla David Baker, Demis Hassabis ve John Jumper’a verilmişti. Nobel Ödülleri, İsveçli bilim insanı Alfred Nobel’in insanlığa büyük katkı sağlayanlara ödül verilmesi yönündeki vasiyeti doğrultusunda verilmektedir. Nobel’in geçmişteki kazananları arasında, ünlü bilim insanları Albert Einstein ve Marie Curie’nin yanı sıra yazar Ernest Hemingway ve toplumsal liderler Nelson Mandela da bulunmaktadır.
