Nöbetçi Eczaneler
2024 Yılı Ar-Ge Harcamaları Açıklandı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması’nın sonuçlarını yayınladı. Bu verilere göre, ülkemizin gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması, 2023 yılına kıyasla 274 milyar 279 milyon TL artış göstererek toplam 651 milyar 822 milyon TL’ye ulaştı.
GSYH İçindeki Ar-Ge Harcamasının Artışı
Araştırmalar sonucunda, 2024 yılı itibarıyla Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki payının yüzde 1,46 olduğu belirlendi. 2023 yılında bu oran yüzde 1,39 seviyesindeydi. 44 trilyon 587 milyar 225 milyon TL’lik GSYH içerisinde Ar-Ge harcaması, önemli bir yer tutmaya başladı.
Hangi Sektörler Daha Fazla Ar-Ge Yapıyor?
Ar-Ge harcamalarının büyük bir kısmı mali ve mali olmayan şirketlerden geldi. Bu şirketler toplam harcamanın yüzde 64,8’ini oluştururken, yükseköğretim %30,9 pay aldı. Devletin Ar-Ge harcamalarının toplam içindeki oranı ise yüzde 4,3 olarak kaydedildi. Ayrıca, Ar-Ge harcamalarının personel giderleri yüzde 59,5 ile en büyük kalem oldu.
Ar-Ge Finansmanında Kimler Öne Çıkıyor?
2024 yılında Ar-Ge harcamalarının yüzde 53,8’i mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken, devletin katkısı yüzde 30,4, yükseköğretim kurumları yüzde 12,9, yurt dışı kaynakları ise yüzde 2,9 seviyesinde gerçekleşti.
Ar-Ge Alanında Çalışan Personel Sayısı
Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 310 bin 473 kişi, 2024 yılı itibarıyla Ar-Ge personeli olarak görev yapmaktadır. Bu personelin yüzde 67,1’i mali ve mali olmayan şirketlerde, yüzde 30’u yükseköğretimde ve geri kalan yüzde 2,9’luk kısmı devlet sektöründe istihdam edilmektedir.
Kadın Ar-Ge Personeli Oranı Yükseliyor
2024 yılında 106 bin 74 kadın Ar-Ge personeli bulunmakta ve bu sayı toplam Ar-Ge personelinin yüzde 34,2’sini oluşturmaktadır. Yükseköğretimde kadın Ar-Ge personeli oranı yüzde 47,9, genel devlet sektöründe ise yüzde 30,6 olarak belirlenmiştir.
Eğitim Düzeyi ve Ar-Ge Personeli
Ar-Ge personelinin eğitim düzeyine bakıldığında, yüzde 39,9’unun lisans diplomasına sahip olduğu, yüzde 30,6’sının doktora veya eşdeğeri, yüzde 20,3’ünün yüksek lisans yaptığı tespit edilmiştir.
İstatistiksel Bölgelere Göre Ar-Ge Harcaması
2024 yılı itibarıyla Ar-Ge harcamasının en fazla olduğu bölge TR10 (İstanbul) olarak belirlenmiştir. Bu bölge toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 33,4’ünü gerçekleştirmektedir. Bu oranı yüzde 27,8 ile TR51 (Ankara) ve yüzde 9,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) takip etmektedir.
Ar-Ge Merkezlerinin Önemi
Mali ve mali olmayan kuruluşlarca gerçekleştirilen Ar-Ge harcamalarının 422 milyar 307 milyon TL’lik kısmının yüzde 52,7’si Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirilmiştir. Orta yüksek teknoloji faaliyetleri gerçekleştiren işletmeler, en fazla araştırmacıyı istihdam eden kategoridir.
Dolaylı Ar-Ge Teşvikleri Yüzde 25,1’e Ulaştı
Özel sektörde dolaylı Ar-Ge teşviklerinin payı 2024 yılı itibarıyla yüzde 25,1’e yükselmiştir. Böylelikle 2015 yılında bu oran yüzde 14,8 iken, Ar-Ge harcamalarının da önemli derecede arttığı dikkati çekmektedir. 2015 yılında 11,2 milyar TL olan harcama, 2024 yılı itibarıyla 422 milyar TL’ye ulaştı.
