Zona Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Herpes zoster diye adlandırılan Zona ilerleyen yaşlarda vücut bağışıklık sisteminin zayıfladığı veya ruhsal yönden zor geçen dönemlerde ortaya çıkabilir. Zona hastalığı, daha önce geçirdiğimiz suçiçeği hastalığının virüsünün tekrar aktif hale geçmesi ile başlar. Ciltte kaşıntılı döküntüler ile kendini gösteren bu hastalık 50 yaş üzerinde görülür.

Zona Nedir? Nasıl Ortaya Çıkar?

Zona halk arasında gece yanığı diye de adlandırılan deri hastalığıdır, suçiçeğine neden olan varicella zoster virüsünün sebep olduğu ağrılı, kaşıntılı bu hastalık bulaşıcı değildir. Zona hastalarının yaralı kısmıyla direkt temas etmemeye dikkat edilmelidir. Hasta yakınlarında suçiçeği geçirmemiş kimseler bu yaralardan suçiçeği virüsü kapabilir. Bu kişilerde hastalık suçiçeği olarak ortaya çıkar.

Daha erken dönemlerde görülen suçiçeği hastalığı etkisini yitirse bile varicella zoster virüsü aktif hale geçmesi ile ileriki yaşlarda Zona ‘ya sebep olabilir. Bu virüs yıllarca sinir sisteminde inaktif şekilde durabilir. Bu virüs, bağışıklık sistemi zayıflarsa aktif olur. Zona kaşıntılar ile kendini hatırlatır, tedaviye başlanmazsa hastanın günlük yaşantısını olumsuz etkiler, eğer görme veya işitme sorunlarına sebep olursa çok acil tıbbi yardım gerekir. Bu hastalık genelde yüzde, boyunda veya gövdede su toplayan kabarcıklar şeklinde kendini göstermektedir. Genelde hastalık belirtileri 15-20 günde ortadan kalkmaktadır. Zona tekrarı çok nadir olarak görülmektedir. Bu hastalık daha önce suçiçeği görmüş herkeste ortaya çıkabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalık ilk başlarda genelde ağrı ve yanma hissi ile kendini gösterir. Ağrılar ciltte küçük alanlarda hissedilir. Daha sonra bu kısımlarda içi dolu kabarcıklar oluşur, bu kabarcıklar irin veya su dolu olabilir. Gövde tamamında minik isilikler çıkabilir. Tüm bu isilik, kabarcık ve kızarıklıklar kaşıntıya sebep olabilir. Vücut varicella zoster virüsü ile uğraştığından ateş, halsizlik, üşüme hissi baş gösterir.

Hastalık çok nadiren tehlikeli de olabilir. Zona da ,özellikle gözde acı ve kızarıklık gibi durumlar çok önemsenmelidir. Dilde şişme ve kulakta sıkıntı olan durumlar özenle takip edilmelidir. Bu bahsedilen durumlarda acil tıbbi müdahale ile hastalığın kalıcı hasar bırakması engellenmelidir.

Çoğu durumda derideki dolu kabarcıkları görmek bile hastalığın teşhisi için yeterli olmaktadır. Bu durum teşhis için yeterli olmazsa kabarcıklardan sıvı örnekleri alınarak laboratuvar incelemesi yapılmalıdır. Laboratuvar incelemesinde varicella zoster virüsüne rastlanırsa teşhis net olarak konulacak ve tedaviye başlanacaktır.

Zona bir kanser türü değildir, bazı hastalar söylentilerden etkilenerek kendisinin cilt kanseri olduğunu zannedebilir. Unutulmamalıdır ki Zona bağışıklık sisteminin zayıfladığının dolayısıyla dışarıdan veya içeriden gelecek tehlikelerde vücudun savaş gücünün de düştüğünün bir habercisidir.

Tedavisi

Zona tedavisi için erken tanı her hastalık gibi önemlidir, hastalığın 1. , 2.günündeki anti-viral tedavi iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.

Bol sıvı alımı ve istirahat tavsiye edilir. Hastalığı tamamen geçiren bir tedavi şekli yoktur, verilen hap ve kremler ile virüs baskılanır, ağrılar azaltılabilir.

Kaşıntılı bölgelere temiz bir bez içerisindeki soğuk cisimler yardımı ile kompres uygulanabilir.

Famsiklovir, Asiklovir etken maddeli ilaçlar ile tedavi hızlandırılabilir ve ağrı azalır. Kaşıntı ve ciltteki kızarıklıklar içinse birçok ilaç vardır, hastaya uygun olanı seçilmelidir. Zona hastalığında kaşıntıyı azaltmak için kalamin kullanılabilir. Kalamin losyon veya krem halinde olabilir.

Zona ’dan kaynaklanan rahatsızlıklar genellikle kişiye bağlı olarak 15-20 gün içerinde sonlanmaktadır. Tekrar görülmesi çok nadir olmaktadır. Doktor tedavisi başladıktan sonra 10-12 gün içerisinde, rahatsızlıklarda bir azalma olmadıysa, hasta vakit kaybetmeden tekrar doktoru ile görüşmelidir. İlaçlardaki etken maddelere farklı tepkiler verilebilmektedir. Özellikle işitme, duyma ve tatma duylarında bir eksilme varsa kesinlikle vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna ulaşılarak, tıbbi yardım alınmalıdır.