Sporda Şiddet: Psikolojik Temeller ve Çözüm Önerileri
VM Medical Park Kocaeli Hastanesi’nde görev yapan Uzman Klinik Psikolog Ece Çalışkan, sporda şiddetin kökeninde “aidiyet hissi” ve “grup psikolojisi” gibi faktörlerin bulunduğunu açıkladı. Çalışkan, bu tür sorunların önüne geçmek amacıyla profesyonel sporculara verilen öfke kontrolü eğitimlerinin aynı zamanda tribün liderlerine de sunulması gerektiğinin altını çizdi.
Olumsuz Durumlar, Tehdit Algısını Artırıyor
Sporda yaşanan şiddetin ardında yatan psikolojik motivasyonları ele alan Çalışkan, taraftarların rekabet duygusu ve bağlılık duygusuyla hareket ettiklerini dile getirdi. “Belirli bir olumsuzlukla karşılaştıklarında, beyinlerindeki amigdala, yani tehdit merkezi devreye giriyor” diyen Çalışkan, bu durumun düşünce süreçlerini olumsuz etkilediğini belirtti. “Düşünceler baskı altına alındığında, bireyler dürtüsel davranışlar sergilemeye daha yatkın hale geliyor” ifadelerini kullandı.
Grup Psikolojisi ve Haksızlık Hissi
Çalışkan, toplumsal stresin yanı sıra bir takıma ait olmanın getirdiği haksızlık duygusunun da şiddeti artırmaya neden olduğunu vurguladı. “Kutuplaşma ve grup aidiyeti duygusu, bireyleri şiddet içeren davranışlar sergilemeye yönlendirebilir” diyen uzman psikolog, grup dinamiklerinin insanların ruh halini etkileyip etkileyemeyeceğini detaylı bir şekilde açıkladı.
Rekabet ve Adrenalin Etkisi
Ece Çalışkan, müsabakalar sırasında sporcuların yanı sıra taraftarların da güçlü bir adrenalin dalgası hissettiğini belirtti. “Rekabetin yoğunluğu, kalabalığın coşkusu ve grubun etkisi adrenalin seviyelerini artırıyor” ifadelerini kullanan Çalışkan, bu durumun düşünme süreçlerini geçici olarak durdurduğunu ve sonuç olarak bireylerin önlerinde gördükleri davranışları sorgusuzca taklit ettiklerini açıkladı.
Tribün Liderleri İçin Eğitim İhtiyacı
Çalışkan, sporculara sağlanan duygu yönetimi ve öfke kontrolü eğitimlerinin tribünlerde de uygulanabilir olduğunu kaydetti. “Bu tür eğitimlerin özellikle tribün liderlerine yönelik olması gerektiğini düşünüyorum” diyen uzman, kulüp kültürünün şiddeti önleyici bir yaklaşım benimsemesi gerektiğini ifade etti.
Çalışkan, spor dünyasında yaşanan şiddetin azaltılması için, sporcuların yanı sıra taraftar gruplarının da eğitilmesi gerektiğini ifade ederek, bu tür girişimlerin şiddetin önlenmesine büyük katkı sağlayacağını belirtti.


