Nöbetçi Eczaneler
Sivas’ta Geleneksel Yemeni Kültürünü Yaşatma Mücadelesi
Sivas’ta 38 yıldır yemenicilik yapan Zafer Kıtlık, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan bu geleneksel ayakkabı sanatını yaşatmaya çalışıyor. “Geleneksel ayakkabı kültürümüz tükenmesin” diyen Kıtlık, vatandaşlardan yemenilere ilgi göstererek bu kültürü yeniden canlandırmalarını istiyor.
Gelenekten Geleceğe Uzanan Yolculuk
51 yaşındaki Kıtlık, kundura tamiri ve yemeni üretimi alanında yıllardır hizmet veriyor. Yıllar içinde aynı dükkânda sürdürdüğü mesleği sayesinde, Anadolu’nun zengin ayakkabı geleneği olan yemeninin giderek azaldığına dikkat çekti. Fabrikasyon ayakkabıların artan popülaritesiyle yemenilerin talep görmemeye başlamasının mesleği tehdit ettiğini belirtti. Gaziantep, Kahramanmaraş ve Kilis dışında Sivas ve çevre illerde de ustalar tarafından yaşatılmaya çalışılan yemeninin her geçen yıl azalan talebi, bu kültürün unutulma riskini artırıyor.
Kıtlık, yemeninin tamamının doğal malzemelerden üretildiğini vurgulayarak, bu ayakkabıların insan sağlığı için avantajlar sağladığını ifade etti. “Hakiki deriden ve manda köselesinden yapılan bu ürünler, kimyasal içerik taşımadığı için terletme, koku ve mantar sorunlarına neden olmaz,” dedi.
Yeniden Diriliş İçin Talep Bekleniyor
Zafer Kıtlık, mesleğinin kaybolmaması için yemenilere olan talebin artması gerektiğini savunarak, şunları ekledi: “Yemeni alım satımında ciddi bir azalma var. İnsanlar pahalı gelmesine, fabrikasyon ayakkabıların daha kolay bulunmasına bağlı olarak bu geleneği sürekleyemiyor. Meslek aşkıyla başlayan bu yolculuğumda, düzenli bir gelir elde edemediğim için tekrar kundura imalatına dönmek zorundayım.” Kıtlık, insanlardan bir kez bile olsun yemeniyi denemelerini ve bu geleneği yaşatmalarını istedi.
Sağlıklı ve Dayanıklı Ayakkabılar
Zafer Kıtlık, yeni üretilen spor ayakkabıların sağlık açısından risk taşıdığına dikkat çekti. “Spor ayakkabıları kimyasal malzemelerden yapıldıkları için ayak sağlığına zarar verebiliyor. Yemeni ise el emeğiyle yapıldığından hem sağlıklı hem de uzun ömürlü,” diyerek, ailesinin geçimini sağlamak için yemeninin önemini ve el işçiliğinin zorluğunu vurguladı. “El yapımı ürünlerimizle sadece bir çift ayakkabı yapmak için büyük uğraş veriyoruz. Bu yüzden tüketicinin yemeniyi tercih etmesi kültürel mirasımızı yaşatmak adına oldukça önemli,” şeklinde konuştu.
Kıtlık, “Şu an elimizdeki yemenilere talep olsa da üretimimiz yeterli değil. Yalnızca birkaç çift yemeninin satılması, bu gelseneği geleceğe taşımak için yetersiz,” diyerek, kişisel ve mesleki tatminin ötesinde toplumun bu kültüre sahip çıkmasını bekliyor.
