Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu 20. Toplantısını Gerçekleştirdi
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığındaki Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, 20. toplantısını sürdürdü. Toplantıda Prof. Dr. Murat Sevecan, komisyonun bugüne kadar gerçekleştirdiği çalışmaların sonuçlarına dair bir sunum gerçekleştirdi. Sevecan, tutanaklar üzerinde yapılan içerik analizinin, hukuki ve yönetişim reformlarına dair en büyük vurgunun demokratik hukuksal düzenleme ihtiyacı olduğunu ortaya koyduğunu ifade etti.
Çalışmaların Temel Ekseni
Sevecan, tutanakların içeriğinde ortaya çıkan sorunların tanımının üç ana başlıkta şekillendiğini belirtti: hak ve eşitlik, kimlik-inanç, güvenlik ve beka. Hak ve eşitlik ekseni, ‘siyasi ve hukuki statü talepleri’ üzerinden tanımlanırken, kimlik ve inanç boyutu ‘dil ve kültürel varoluş vurgusu’ ile öne çıkıyor. Güvenlik ve beka ise, ‘devletin bekası’ üzerindeki riskleri gündeme getirmekte. Sorunların etkilerinin yoğun olarak iki ana kategoride toplandığını belirten Sevecan, “Birinci kategori ekonomik ve bölgesel ekolojik maliyetler, ikincisi ise siyasi ve demografik tahribatlardır.” dedi.
Sürece Dair Tartışmalardaki Eksenler
Süreçle ilgili tartışmaların çoğunun üç önemli eksende yoğunlaştığını kaydeden Sevecan, sadece silah bırakma odaklı yaklaşımın %31, silahsızlanmanın toplumsal boyutunun %30 ve hukuki düzenleme ihtiyacının %23 oranında yer bulduğunu belirtti. Silah bırakmanın önemi ile ilgili tartışmaların en yoğun olarak %41,20 oranında siyaset cephesinde yaşandığını ifade eden Sevecan, bu konudaki görüş ayrılıkları ile birlikte STK’lar ve mağdur gruplarının da benzer oranlarda görüş beyan ettiğini söyledi.
Adalet arayışı ve mevzuat ihtiyacının %75 oranında dillendirildiğini belirten Sevecan, geçmişteki adaletsizliklerin ve mağduriyetlerin tanınmasının %21 oranında destek gördüğünü ifade etti.
Demokratik Hukuksal Düzenleme İhtiyacı Ön Planda
Sevecan, adalet arayışında beklentiler ve mevzuat ihtiyacının komisyonun önemli gündem maddelerinden biri olduğunu vurguladı. “Hukuki ve yönetişim reformlarına yönelik en fazla vurgu demokratik hukuksal düzenleme ihtiyacı üzerinedir ve bu oran %31’dir.” diyen Sevecan, özel yasal düzenlemelerin %27 oranında gündeme geldiğini, anayasal gereksinimlerin %14 ve yerel demokrasi ile kayyım uygulamalarının da %11 oranında yer bulduğunu kaydetti. Kısa vadede İnfaz Kanunu’nun eşitlik ilkesi çerçevesinde gözden geçirilmesi gerektiğini belirtti.
Sürecin Ortak Zeminine Dikkat Çekildi
Toplumsal rıza ve sürecin benimsenmesi ihtiyacının geniş bir destek bulduğunu belirten Sevecan, “Geçmişten ders çıkarma ve yeni bir bakış açısı geliştirme konularında belirgin bir ortaklık olduğunu söyleyebilirim.” dedi. Ayrıca sürecin uluslararası boyutuna da önem verildiğinin altını çizerek, bu alandaki uzlaşı ve farklılaşan parametrelerin bir araya getirilmesi gerektiğini vurguladı.
Nihai Hedefler Üzerindeki Belirsizlik
Son olarak sürecin nihai hedefleri konusunda belirsizlik yaşandığını belirten Sevecan, güvenlik ile özgürlük dengesinin aktörler arasında farklı şekillerde yorumlandığını ifade etti. “Terörün sona ermesi, Türkiye modeli, kardeşlik, normalleşme, demokratikleşme ve siyasal entegrasyon gibi hedeflerin, somut adımları ve bunların birleşik bir çerçevede nasıl ele alınacağı konusunda net bir mutabakat bulunmuyor.” dedi.
Sevecan, önerilerini ise şöyle özetledi: “Sürecin nihai hedeflerine yönelik net ve ölçülebilir tanımların yapılması, demokratikleşme adımlarının ortak bir zihniyette şekillendirilmesi ve toplumsal güven inşa sürecine acil somut adımlar atılması gerekmektedir.”
