İran Meclisi’nde UAEA Denetimlerine İzin Verilmesi Tartışmalara Yol Açtı

UAEA Denetçilerinin İran’a Gelmesi Mecliste Tartışmalara Neden Oldu

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) denetçi ekibinin İran’a yeniden gelişi, mecliste ciddi tartışmalara yol açtı. Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin izniyle denetimlerin başladığını belirtmesiyle birlikte bazı milletvekilleri, bu durumun mevcut yasalarla çeliştiğini ifade etti.

Denetimlerin Başladığını Resmen Duyurdular

UAEA’nın çalışanları, ajansla olan iş birliğini askıya alan İran’a dönme kararı aldı. Meclis Başkanı Kalibaf, gün içerisinde yaptığı açıklamada, denetimlerin onaylandığını duyurdu. Ancak bu gelişmenin ardından bazı milletvekilleri, bunun mevcut yasaları açıkça ihlal ettiğini dile getirdi.

Tahran Milletvekili Kamran Gazenferi, meclisteki konuşmasında Kalibaf’ın UAEA görevlilerine Buşehr ve Tahran’daki tesislere giriş izni verildiğini açıkladığını hatırlatarak, “Bu, hükümetin ajansla iş birliğini askıya almayı zorunlu kılan yasanın ihlali anlamına gelmektedir,” dedi. Gazenferi, ayrıca bu durumda Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı hakkında yargı sürecinin başlatılabileceğini de ekledi.

Ulusal Güvenlik Üzerine Endişeler Gündeme Geldi

Milletvekili Emir Hüseyin Sabiti ise yaptığı açıklamada, denetçilerin İran’a gelmesini sert bir dille eleştirdi. “Meclisimizin koyduğu yasaya sadece iki ay geçmeden, UAEA’nın denetçileri ülkemize girdi. Siz ‘Grossi’den hesap soracağım’ dediniz; şimdi ise Grossi bizden hesap soruyor,” şeklinde konuştu. Sabiti, bu durumu ulusal güvenliğin ciddiyeti açısından kabul edilemez bulduğunu vurguladı.

Dışişleri Bakanı Yasa İhlal Edilmediğini Belirtti

Tartışmalar üzerine Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, mecliste tartışılan yasaya uygun hareket ettiklerini savundu. Arakçi, “Yasa, ajansla yapılan iş birliğini Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin annenişmesine bağlı kılıyor. Tüm ajans talepleri, ilk olarak bu kurula iletilmektedir,” sözleriyle konuyu savundu. Ayrıca, Buşehr nükleer tesisindeki yakıt değişim sürecinin de UAEA denetçileri gözetiminde gerçekleşeceğini belirtti.

İş Birliğiyle İlgili Anlaşma Durumu Açıklandı

Milletvekili Sabiti’nin UAEA ile yapılan anlaşmaya ilişkin eleştirilerine yanıt veren Arakçi, ortada henüz onaylanmış bir metin olmadığını ifade etti. “Taraflar arasında uzlaşıya varılmamış bir belge söz konusu,” diyerek, müzakerelerin devam ettiğini anlattı.

Grossi’den Yeniden Başlama Açıklaması

UAEA Başkanı Rafael Grossi, yapılan çalışmalarla ilgili olarak, “İlk denetçi ekibimiz İran’a döndü ve burada çalışmalarımıza başlamaya hazırlanıyoruz,” açıklamasında bulundu. Grossi, İran’da çok sayıda tesis bulunduğunu ve bunların durumu ile ilgili gerekli önlemlerin alınması gerektiğini de sözlerine ekledi.

İran Meclisi Yasa Tasarısını Onaylamıştı

İran İslami Şura Meclisi, 25 Haziran’da nükleer güvenliğin sağlanana kadar UAEA ile iş birliğinin askıya alınmasına yönelik yasa tasarısını kabul etmişti. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 2 Temmuz’da bu yasayı onaylayarak, ilgili kurumlara hemen uygulama talimatı vermişti. Dışişleri Bakanı Arakçi ise ilerleyen süreçte UAEA ile işbirliğinde yeniden bir şekil alınacağını belirtmişti.