İran Meclisi: “NPT Üyeliğinden Faydalanmadık, İş Birliği Gerekli Değil”

İran Meclisi’nden NPT Üyeliğine İlişkin Sert Açıklama

İran Meclisi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan yeniden yaptırım uygulama kararının ardından kapalı oturum gerçekleştirdi. Meclis Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Sözcüsü İbrahim Rızayi, burada yaptığı açıklamada, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT) üyeliğinden herhangi bir fayda sağlamadıklarını belirterek, mevcut iş birliğini sürdürmenin gereksiz olduğunu vurguladı.

BMGK Kararının Sonuçları Ve NPT Üyeliği Üzerine Tartışmalar

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2015 yılında kaldırılan yaptırımları yeniden uygulama kararı, İran Meclisi’nde geniş bir tartışma konusunu doğurdu. Rızayi, oturum sırasında NPT’den çıkış ile ilgili önerilerin bulunduğunu ve yaklaşık 15 öneri üzerine görüşmeler yapıldığını ifade etti. Ancak bu aşamada herhangi bir karar alınmadığını ve ulusal bir uzlaşı gerektiğini de sözlerine ekledi.

Rızayi, NPT ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) çerçevesinde ajansın İran’a nükleer teknoloji ve sanayi alanında destek vermekle yükümlü olduğunu hatırlatarak, “İran, nükleer programının barışçıl olduğunu kanıtlamak için yoğun denetimlere tabi oldu. Ancak NPT üyeliğinden ve ajansla iş birliğinden elde ettiğimiz bir kazanç yok. Bu nedenle iş birliğini devam ettirmeye ihtiyacımız yok” şeklinde konuştu.

İran Dışişleri Bakanlığı’ndan Tepkiler

Bu arada, İran Dışişleri Bakanlığı, E3 olarak bilinen İngiltere, Almanya ve Fransa’nın, Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte nükleer anlaşmayı ve BMGK kararlarını suistimal ederek yeniden yaptırımları uygulamaya koyma çabalarını “yasa dışı” ve “haksız” olarak değerlendirdi. Bakanlık, BMGK’nın 2231 sayılı kararının geçerlilik tarihinin 18 Ekim 2025 olduğunu hatırlatarak, bu tarihten sonra konunun geçerli olmayacağını vurguladı.

İran’a Yönelik Açıklamalardan Sonra Gelen İfadeler

Üç Avrupa ülkesinin ABD’nin etkisiyle snapback mekanizmasını devreye aldığını belirten İran Dışişleri Bakanlığı, bu ülkelerin nükleer anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediğini ve hukuku ihlal ettiğini ifade etti. Ayrıca 2231 sayılı kararın süresinin dolduğuna dair yapılan vurguyu, Avrupa’nın bildiriminin geçersiz olduğunun altını çizen açıklamalar izledi.

Bakanlık, İran’ın barışçıl nükleer programının geçmişte BMGK’nın kararları çerçevesinde ele alındığını hatırlatarak, 2231 sayılı kararın sona ermesinden sonra hiçbir uluslararası yükümlülüğün kalmadığını belirtti. İran, bu tür iddiaları reddettiğini ve 26 Eylül 2025 tarihli bir mektupla BM Genel Sekreterliği’ne resmi tutumunu ilettiğini açıkladı.

İran, Cevaplarını Kesin Bir Şekilde Vermeye Hazır

İran Dışişleri Bakanlığı, E3 ve ABD’nin gerilim tırmandırma stratejisine karşı net bir tutum sergileyeceklerini ve İran ulusal çıkarlarını kararlılıkla koruyacaklarını vurguladı. Açıklamada, bu tür baskı girişimlerine karşı güçlü tepkileri gerektirecek adımlar atılacağı ifade edildi.