Yapay Zeka ile GTİP Belirlemede Dönüşüm Süreci
Dış ticaret faaliyetlerinde GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) belirleme sürecinin önemine dikkat çeken Asset GLI-GTİP Tespit Grup Müdürü Çiğdem Önk, yapay zeka teknolojilerinin bu alandaki rolünün dönüştürücü özellikte olduğunu belirtti. Önk, hatalı GTİP tespitinin ciddi yaptırımlara yol açabileceğine işaret etti.
Uluslararası Ticarette Yanlış Sınıflandırmanın Sonuçları
Uluslararası ticaretin getirdiği çeşitliliğin, eşya sınıflandırma süreçlerini karmaşık hale getirdiğini vurgulayan Önk, “GTİP kodu, bir ürünün hangi vergiye tabi olacağını, hangi kısıtlamalara maruz kalacağını, ithalat ve ihracat süreçlerindeki uygulamaları ve maliyetleri belirleyen en kritik faktördür. Hatalı GTİP tespiti, hem maddi hem de hukuki riskleri beraberinde getirir” dedi.
Yanlış GTİP belirlemesinin ciddi yaptırımlara yol açabileceğini yineleyen Önk, “Kasıt olmadan yapılan yanlış beyan, 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 5607 sayılı Kaçakçılık Kanunu çerçevesinde aldatıcı işlem olarak kabul edilebilir. Bu durum, sadece para cezasıyla sınırlı kalmayıp, eşyanın el konulması, kasıtlı fiillerde hapis cezası gibi ağır sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle sektörde çok sayıda mağduriyet yaşanmaktadır” diye ekledi.
İnsan ve Teknoloji İşbirliği İle Daha Güvenli Ticaret
Yeni nesil teknolojilerin gerekliliğine dikkat çeken Önk, “Yapay zeka destekli sistemler, ürünlerin doğru bir şekilde sınıflandırılması için güçlü bir çözüm sunuyor. Bu teknolojiler, hata ihtimalini azaltarak ceza risklerini minimize ediyor. Fakat algoritmaların ve yazılımların, sektör tecrübesine sahip gümrük müşavirleri tarafından kontrol edilmesi ve beyan sahibinin hukuki sorumluluğunun göz önünde bulundurularak insan denetimi ile desteklenmesi büyük önem taşımaktadır” şeklinde konuştu.
GTİP tespitinde yapay zeka destekli uygulamaların sunduğu avantajların yalnızca cezai riskleri azaltmakla kalmadığını belirten Önk, “Bu sistemler, dava süreçlerinin azalmasına da önemli katkılarda bulunacaktır. Teknolojik gelişmeler ile insan deneyiminin buluşması, dış ticarette daha güvenli ve şeffaf bir dönemin kapılarını aralamaktadır” ifadelerini kullandı.