Cushing Sendromu Hastalığı Nedenleri ve Belirtileri

Cushing hastalığı nedenleri (Aşırı kortizol salgısı)

Çok önemli olmakla birlikte tedavi süreci zahmetli olan bir hastalık türüdür. Bireyin görüntüsü hastalığın olduğu kişiyi belirlemeye yetebilir. Cushing hastalığı olan kişilerin karın bölgesi iri kollar ve bacaklar gövdeye göre zayıftır. Ensede kalınlaşma mevcuttur. Hasta olan kişilerde ani öfkelenmeler oluşur ve çene kısmında tüylenmeler olur. Tedaviye dirençli şeker hastalığı ve yüksek tansiyon görülebilir. Bunun yanı sıra tümör büyüyerek beyin zarını gerer, gözlere ve enseye yayılan baş ağrısına neden olur.

Vücutta aşırı miktarda kortizol hormonu üretimi sonucunda ortaya çıkar. Kortizol böbrek üstü bezleri tarafından yapılan bir hormondur. Bu hormon kişinin stresli durumlara yanıt vermesine olanak sağlar. Hemen hemen bütün vücut dokularına etkisi vardır. Vücutta çok fazla kortizol üretilmesi, Cushing sendromu olarak adlandırılır. Erken tanı sağlık açısından büyük önem taşır.

Cushing Sendromunun Yaygın Belirtileri

• Huzursuzluk
• Uykusuzluk
• Halsizlik
• Baş ağrısı 
• Depresif ruh hali
• Duygusal kontol kaybı
• Sivilcelerde artış
• Yüzde kızarıklık
• Kemik erimesi
• Kemiklerde kolay kırılma
• Aşırı susama
• Sık idrara çıkma
• Kan şekeri seviyelerinde yükseklik
• Aşırı kilo artışı neticesinde obezite 
• Tekrarlayan enfeksiyonlar
• Ciltte incelme ve kolay morarma
• Karın, kalçalar, göğüsler ve kollarda pembe veya mor renkte çatlaklar
• Yara ve enfeksiyonların iyileşmesinde gecikme
• Kadınlarda aşırı tüylenme
• Adet düzensizliği 
• Cinsel istekte azalma
• Erkeklerde erektil fonksiyon kaybı 
• Fertilitede azalma
• Çocuklarda büyümede yavaşlama şeklinde sıralanabilir.

Cushing sendromu hastalığının belirtileri, her hastada hafiften ağıra kadar geniş bir yelpazede kendini gösterir. Yetişkinlerde görülen en yaygın belirti kilo artışı olup özellikle gövdede belirgindir. Diğer sık görülen belirtiler hipertansiyon, hafıza problemleri, dikkat ve konsantrasyon kaybı olarak sıralanabilir.

CUSHİNG SENDROMU TANISI NASIL KONULUR?

Tanı için doktorunuz öncelikle hastalığınızla ilgili ayrıntılı sorular sorar. Sonrasında detaylı bir fizik muayene yapar. Eğer Cushing sendromundan şüphelenirse bazı testler yaptırmanızı ister.

24 saatlik idrarda serbest kortizol düzeyi: Bu test 24 saat boyunca idrarınızı biriktirerek serbest kortizol düzeyinin ölçümüne dayanır.

Deksametazon baskılama testi: Bu testte gece saat 11’de deksametazon içeren bir hap almanız istenir. Sonraki sabah kan kortizol düzeyinize bakılır.

Gece yarısı tükürük kortizol seviyesi ölçümü: Bu test gece yarısı yapılan bir testtir. Tükrük kortizol seviyesine bakılır.

Yapılan testler sonucunda Cushing sendromu tanısı konursa sebebi bulmaya yönelik böbrek üstü bezi görüntülemesi, beyin MR’ı gibi ileri tetkikler yapılır.

Sebebi ise; beyin kısmında hipofiz bezinde oluşan tümörlerdir. Bu tümörler ikiye ayrılır.

1.Mikroadenom

Mikroadenom hipofiz bezinde gelişen 10 cm den küçük tümörlerdir. İlaç tedavisi gerektirir. Sürekli kontrol altında tutulur. Kesin tanı için kan ve görme testleri uygulanır. MR (Manyetik Renozans) görüntüleme tekniğiyle tespit edilir.

2.Makroadenom 

Makroadenom hipofiz bezinde gelişen 10 cm den büyük tümörlerdir. Ameliyatla alınması kesinlikle  tavsiye edilir.

Sonuç olarak bu hastalığı taşıyan bireylerin doktor gözetimi altında tedavi olmaları gerekir.  Kesin tanı için kan ve görme testleri kişiye uygulanır.  MR (Manyetik Renozans) görüntüleme tekniğiyle tespit edilir. Endokrinoloji ve beyin cerrahisi uzmanları eşliğinde tedavi yöntemleri uygulanır. Hormon durumu bozuk olan kişilerde ek hormon tedavisi uygulanır.

Türkan Şoray ve Yaşar Gaga da Cushing Sendromu hastası.

Tedavi için 3 yöntem kullanılır.

1. İlaç tedavisi: Bazı adenomlar ilaç tedavisine olumlu sonuç verebilir.
2. Cerrahi yöntemler

A. Burundan girilerek alınması: Günümüzün en çok tercih edilen yöntemidir. Mikroskobik olarak uygulanır. Araştırmalar en kolay yöntemin bu yöntem olduğunu gösterir.

B. Açık beyin ameliyatı: Günümüzde pek fazla tercih edilmez. Aşırı derecede büyüyen burundan alınamayacak olan makroadenomlar için kullanılan yöntemdir.

3. Işın tedavisi: Ameliyat yapıldıktan sonra kalan ya da kendini yenileyen makroadenomlar için kullanılır. Günümüzde en çok Gamme – knife adı verilen odaklı ışın tedavisi yapılır. 

• Cushing sendromu için uygulanan tedavilerde hedef, vücudunuzdaki yüksek kortizol seviyelerini düşürmektir. Tedavi hastalığın nedenine yönelik olarak planlanır. 
• Cushing sendromunun nedeni kortikosteroid ilaçların uzun süreli kullanılması ise doktorunuz bir süre boyunca ilacın dozajını azaltmayı düşünebilir.
• Hastalığın nedeni bir tümörden kaynaklanıyorsa cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir. 
• Eğer tümöral doku cerrahi olarak tamamen çıkarılamazsa radyoterapi uygulanır. 
• Radyoterapi de yeterli olmazsa kortizol üretimini baskılayan ilaçlar kullanılır.