Nöbetçi Eczaneler
Son beş yılda, ülke genelinde hayvan sayısı düşerken, Aydın ilinde bu sayı artış göstermiştir. Hayvancılık sektöründeki sorun ve çözümleri tartışmak üzere düzenlenen toplantıda konuşan Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, “İlimiz, yalnızca tarımsal üretimde değil, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıkta da dikkate değer bir potansiyel taşımaktadır” şeklinde ifadeler kullandı.
Önemli tarım ve hayvancılık bölgelerinden biri olan Aydın’da, üreticilerin problemlerine yönelik sürdürülen çalışmalar devam ediyor. Aydın Ticaret Borsası’nın ev sahipliği yaptığı 2025 Yılı Hayvancılık Sektör Toplantısı’nda, hayvancılık temsilcileri ile İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri bir araya geldi. Toplantının açılışında, hayvancılık yapan üreticilerin sorunlarının farklı başlıklar altında ele alındığı belirtildi. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından açılış konuşmasını yapan Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, “Bugün burada hayvancılık sektörünün mevcut durumunu değerlendirmenin yanı sıra, bu stratejik sektöre dair temel meseleleri kapsamlı bir biçimde ele almak üzere bir araya geldik. Yerli üretimden ithalata, finansmana erişimden istihdam sorunlarına, kırsal kalkınmadan sürdürülebilirliğe kadar birçok kritik konuyu ortak akıl ve istişare çerçevesinde incelemeyi planlıyoruz. Bu çerçevede, toplantının daha verimli geçmesi için sektör ile ilgili talepler ve öneriler ana başlıklar halinde toparlandı. Bugünkü ortamda bu başlıklar üzerinde ayrıntılı şekilde durarak ortak çözümler geliştirmeyi hedefliyoruz. İlimiz, tarımsal üretim yanında büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık alanında da önemli bir potansiyele sahiptir” dedi.
Büyükbaş hayvan varlığının en fazla olduğu ilçenin Çine olduğunu belirten Başkan Çondur, “Aydın genelinde toplam 509 bin 423 sığır mevcut ve bunların büyük kısmı kültür ve melez ırklardan oluşuyor. Aydın, kültür ırkı sığır varlığı bakımından Türkiye’de 4. ve büyükbaş hayvan varlığı açısından da 8. sıradadır. İncelendiğinde, büyükbaş hayvancılıkta Çine yüzde 23 pay ile ilk sırayı almakta, Efeler yüzde 14 ile ikinci, Söke ise yüzde 9 ile üçüncü sıradadır. Küçükbaş hayvancılıkta ise Efeler yüzde 14 ile birinci sırayı alırken, Karacasu ile Kuyucak sırasıyla yüzde 12 ve yüzde 10 paya sahiptir. Son beş yılda ülke genelindeki büyükbaş hayvan varlığı yüzde 6,5 azalırken, Aydın’da bu oran yüzde 14 artmıştır. Küçükbaş hayvan varlığında ise Türkiye genelinde artış yüzde 1 oranında iken Aydın’da bu oran yüzde 12 olarak kaydedilmiştir. Ancak, artan nüfus ve tüketim ihtiyacı karşısında bu verilerin yetersiz kaldığı gözlemlenmektedir. 2023 yılı itibarıyla kırmızı et üretimi 2 milyon 384 bin ton olup, bunun yüzde 70’i büyükbaş sektörden gelmektedir. Aydın Ticaret Borsası’nda 2023 yılında işlem gören dana karkas eti verilerine bakıldığında, toplam 320 bin 767 kilo dana eti işlem görmüş ve bu işlemler 56 milyon 190 bin 857 TL tutarında sonuçlanmıştır. 2024 yılında ise işlem miktarı 117 bin 199 kiloya düşmüş ve hacim 33 milyon 497 bin 270 TL olmuştur. Bu verilere göre, işlemdeki miktarda yüzde 63’lük bir azalma yaşanmasına rağmen, birim fiyatlarda önemli bir artış söz konusudur. Girdi maliyetleri, sektörün karşılaştığı en büyük problemlerden biridir. Ulusal Kırmızı Et Konseyi verilerine göre, yem gideri hayvan alım maliyetleri dışında toplam maliyetin yüzde 60’ını oluşturmaktadır. Bu durum nedeniyle birçok üretici ya hayvancılığı bırakmakta ya da hayvan sayısını azaltmaktadır” ifadelerini kullandı.
Genç nüfusun farklı sektörlere yönelmesinin hayvancılık sektöründeki nitelikli iş gücünü ve sürdürülebilirliği tehdit ettiğine de dikkat çeken Çondur, “Aydın’ın toplam inek sütü üretimi 2024 yılı itibarıyla 635 bin 184 ton olurken, geçen yıla göre yüzde 1,04 oranında artış göstermiştir. Bu artış olumlu bir gelişme olarak kaydedilse de sektörün genel sorunları dikkate alındığında tek başına yeterli gelmemektedir. Zira, süt fiyatlarının uzun süre maliyetlerin altında seyretmesi, birçok üreticinin yeterli gelir elde edemediği anaç hayvanlarını kesime göndermesine neden olmaktadır. Anaç hayvan varlığındaki bu azalma, uzun vadede hem süt üretiminin düşmesine hem de doğacak yavru sayısında gerilemeye yol açmaktadır. Bu durum, ülke hayvancılığını dışa bağımlı hale getirme riskini artırmaktadır. Ayrıca, hayvancılık sektöründe bir başka önemli sorun, çiftliklerde çalışacak nitelikli iş gücüne ulaşım eksikliğidir. Özellikle kırsal kesimdeki genç nüfusun diğer sektörlere yönelmesi, çiftliklerde çalışacak nitelikli iş gücünü bulmayı zorlaştırmaktadır. Bu durum, hem verimliliği hem de üretim kalitesini olumsuz etkilemekte, sürdürülebilirliği tehdit etmektedir. Bu problemin çözülmesi için tarımda mesleki eğitim ve istihdam teşviklerinin artırılması büyük önem taşımaktadır. Toplantının, sektördeki bu tür sorunlara kalıcı ve uygulanabilir çözümler sunmasını umuyorum. Aydın Ticaret Borsası olarak, üreticilerimizin yanında yer almaya ve sektörün sürdürülebilirliğini sağlama noktasında üzerimize düşen tüm görevleri yerine getirmeye devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
Konuşmalardan sonra ikinci oturuma geçildi ve sektör temsilcileri ile İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri, gerçekleştirdikleri panelde sorunları ve çözüm önerilerini tartıştılar.