Kültür Harcamalarında 2024’te Rekor Artış
2024 yılı itibarıyla kültür harcamaları, 2023 yılına kıyasla yüzde 83,3 oranında artış göstererek 408 milyar 339 milyon 432 bin TL’ye ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan veriler, bu seneki kültürel harcamaların gayrisafi yurt içi hasılaya oranının da yüzde 0,9 olduğunu ortaya koyuyor.
Devletin Kültür Harcamaları Önemli Bir Paya Sahip
Toplam kültür harcamaları içerisinde genel devlet harcamalarının 2024 yılı itibarıyla katkısı yüzde 49,1 olarak belirlendi. 2023 yılına göre yüzde 76,1 artış kaydeden genel devlet kültür harcamaları ise 200 milyar 369 milyon 171 bin TL’ye yükseldi. Bu harcamaların yaklaşık yüzde 67,8’i merkezi devlet bütçesinden sağlandı ve kültürel miras alanı, genel devlet kültür harcamalarının en yüksek paya sahip olduğu alan oldu, bu oran yüzde 17,7 olarak kaydedildi.
Hanehalkları Kültüre Daha Fazla Harcama Yapıyor
Hanehalklarının kültürel harcamaları, 2024’de bir önceki yıla göre yüzde 91,5 oranında artış göstererek 203 milyar 807 milyon 948 bin TL’ye ulaştı. Bu yıl içerisinde bilgi işleme ekipmanlarına durum yüzde 25,0, kültürel hizmetlere yüzde 24,3 ve kitaplara ise yüzde 18,1 pay düştü.
Kültürel Sektörlerde Ciddi Büyüme
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin faktör maliyetiyle katma değeri, 2024 yılında 2023’e göre yüzde 73,9 artarak toplam 188 milyar 547 milyon 288 bin TL’ye yükseldi. Bu katma değerin büyük bir kısmı, kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması (%20,7), sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı ile ses kaydı ve müzik yayımlama (%13,1) alanlarından geldi.
Kültürel Ticaret Denge Değiştiriyor
2024 yılında kültürel mal ihracatı, önceki yıla göre yüzde 8,1 oranında artarak 9 milyar 876 milyon 466 bin dolar oldu; buna karşın kültürel mal ithalatı ise yüzde 166’lık bir artışla 7 milyar 336 milyon 440 bin dolara çıktı. Kültürel mal ihracatının toplam ihracat içindeki payı yüzde 4,2 iken, ithalatın payı yüzde 2,3 seviyesinde gerçekleşti.
Kültürel İstihdamda Artış
2024 yılında kültürel istihdam, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,5 oranında artış göstererek 957 bin kişiye ulaştı. Kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki oranı yüzde 2,9 olarak belirlendi. Bu gruptaki kişilerin çoğunluğunu erkekler (%52,2) oluştururken, kadınların oranı ise %47,8 oldu.
El Sanatlarının Öne Çıktığı İstihdam Verileri
Kültürel istihdamın yüzde 79,9’u kültürel meslek alanlarında çalışanlardan oluşurken, yüzde 20,1’ini ise diğer meslek grupları oluşturdu. El sanatları çalışanları, kültürel istihdam içerisinde yüzde 32,6’lık paya sahipken, diğer alanlardan mimarlarla tasarımcılar (%19,2) ve yazarlar ile gazeteciler (%8,2) de önemli yer tutuyor. Kadın istihdam oranının en düşük görüldüğü meslek alanı ise sanat, kültür ve mutfak ile ilgili yardımcı meslekler oldu.


