Yeni Bitki Çeşitlerinin Geliştirilmesi ile Türkiye’nin Gıda Güvenliği Arttırılıyor

**Türkiye Enerji ve Gıda Arz Güvenliği İçin Yenilikçi Çalışmalar Yapıyor**

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye’nin tarım ve gıda arz güvenliğine yönelik önemli araştırma projelerini hayata geçiriyor. Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) tarafından yürütülen bu projeler, hem yurt içi tarımın gelişimine hem de gıda güvenliği altında daha dayanıklı ürünler elde edilmesine hizmet ediyor. TENMAK’a bağlı Nükleer Enerji Araştırma Enstitüsü (NÜKEN) bünyesindeki laboratuvarlarda, kuraklık koşullarına dayanıklı, yüksek sıcaklıklara adapte olabilen ve don zararı yaşamayacak yeni çeşitlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülüyor.

İklim Değişikliği ile Mücadele İçin Yeni Türler

TENMAK laboratuvarlarında, küresel ısınmanın etkileri göz önünde bulundurularak, tarımda karşılaşılan sorunların aşılması için yeni türlerin ıslah çalışmaları gerçekleştiriliyor. Bu çerçevede, yüksek sıcaklığa dayanıklı ve kuraklık koşullarında gelişebilen, bahar aylarındaki ani don olaylarından etkilenmeyecek bitki çeşitleri üzerinde yoğun bir çaba var.

Zengin Bir Çeşit Yelpazesi

Bu çalışmalara dahil olan türler arasında buğday, darı, nohut, domates, marul, yeşil fasulye, elma, portakal, Trabzon hurması, mandalina, çay fidanı, Antep fıstığı, kayısı ve kalanşo gibi pek çok sebze, meyve ve çiçek yer alıyor. NÜKEN, bu bitkiler için mutasyon ıslahı ve biyoteknolojik yöntemleri kullanarak proje yürütüyor.

Afet Koşullarına Uygun Gıda Üretimi

Ayrıca TENMAK NÜKEN, gıda güvenliğini artırmak amacıyla gıda ışınlama laboratuvarları aracılığıyla uzun raf ömrüne sahip ekmek reçetelerinin geliştirilmesi için de çalışmalar yürütüyor. Bu yöntem, herhangi bir koruyucu katkı maddesi kullanılmadan gıda ürünlerinin dayanıklılığını artırmayı hedefliyor.

Su Kaynaklarının Etkin Kullanımı

İklim değişikliği ile artan su sıkıntısının tarımsal üretimde zorluk yaratmaması için TENMAK NÜKEN, daha az su tüketilerek etkin sulama tekniklerinin geliştirilmesi üzerinde de proje çalışmaları yapıyor. Bu projeler, bitki gelişimini en iyi şekilde desteklemeyi amaçlıyor.

Dikey Tarım Teknolojilerine Yatırım

Ayrıca kapalı alan ve sera üretimi için yerli dikey tarım teknolojilerinin geliştirilmesi de gündemde. Yapay zekâ uygulamaları, bu sistemlere entegre edilerek karbon salınımının azaltılması hedefleniyor. Bu bağlamda, hem yetiştirme sistemlerinin tasarımı hem de yeni çeşitlerin mutasyon ıslahı konularında çalışmalar yürütülüyor.

Yeni Çeşitlerin Hedefi: Kalite ve Besin İçeriği

TENMAK NÜKEN Tarım ve Gıda Araştırmaları Grubu Koordinatörü Dr. Kadriye Yaprak Kantoğlu, gıda ışınlama ve bitki koruma alanındaki çalışmalarıyla ilgili açıklamalarında, hedeflerinin değişen iklim koşullarına uyum sağlayabilen, verimliliği yüksek ve besin değerleri zengin çeşitler geliştirmek olduğunu vurguladı. Kantoğlu, aynı zamanda bu çeşitlerin yetiştirilmesine yönelik farklı üretim sistemlerinin de araştırıldığını belirtti.

Işınlanmış Gıda Teknolojisi Güvenli

Kantoğlu, “Işınlanmış gıda teknolojisi, gıdaların raf ömrünü uzatmak, mikrobiyal yükü azaltmak ve filizlenmeyi engellemek için dünya genelinde yaygın bir şekilde kullanılan bir yöntemdir. Bu teknolojinin insan sağlığı üzerinde herhangi bir zararı yoktur, aksine sağlık açısından fayda sağlayan uygulamalardan biridir.” sözleriyle konunun önemini vurguladı.