Nöbetçi Eczaneler
**Hizmet Borçlanması: Sigortalılar İçin Fırsat ve Dikkat Edilmesi Gerekenler**
Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, sigortalı bireylerin emeklilik süreçlerinde eksik günlerini tamamlayarak sigorta başlangıç tarihlerinin öne çekilmesi açısından hizmet borçlanmasının büyük bir önem taşıdığını vurguladı. Ancak, yıl başıyla birlikte gerçekleşecek asgari ücret artışı ve yeni yasal düzenlemelerle birlikte bu borçlanma maliyetlerinin önemli ölçüde yükseleceği uyarısında bulundu.
**Hizmet Borçlanması Nedir?**
Hizmet borçlanması, sigortalıların askerlik, doğum, ücretsiz izin gibi sebeplerle çalışamadıkları dönemlerde, SGK’ya başvurarak ödemelerini gerçekleştirmeleri durumunda kazanacakları prim günleridir. Bu uygulama, çalışmadıkları sürelerin geriye dönük olarak sigorta günlerine eklenmesine olanak tanır.
**Kimler Hizmet Borçlanması Yapabilir?**
Borçlanma işlemi gerçekleştirebilmek için, kişinin daha önceki istihdam durumlarından en az bir gün sigortalı bildirim yapılmış olması gereklidir. Bu kişiler, askerlik sürelerinin yanı sıra üç çocuk için doğum sonrası izin sürelerini, memurların ücretsiz izin sürelerini, avukatların staj sürelerini ve diğer çeşitli sebeplerle çalışmadıkları süreleri borçlayabilirler.
**Sigortalılar için Acil Harekete Geçme Zamanı**
Sigortalılar, günlük asgari ücret ile belirlenen prime esas kazançların üzerinden borçlanma bedelini ödeyerek işlemlerini gerçekleştirme imkanına sahip. Örneğin, SSK kapsamında bir günlük borçlanma bedeli şu an için 277,40 TL iken, bu tutarın yılbaşında artması bekleniyor. Üstelik, yeni torba kanunla birlikte borçlanma oranlarının yüzde 45’e çıkarılacağı bilgisi de dikkate alınmalı.
**Başvuru Süreci ve İşlemleri**
Hizmet borçlanması başvuruları, SGK müdürlüklerine teslim edilebilecek başvuru formu veya yazılı dilekçeler aracılığıyla yapılabilir. Ayrıca, e-Devlet üzerinden de işlemler oldukça basit bir şekilde gerçekleştirilebiliyor.
**Borçlanma Süresi Eşit mi?**
Sigortalılar, istedikleri süreyi borçlanmak zorunda değildir. Yalnızca gereken sosyal güvenlik hakkını kazanmak için gerekli olan süreyi borçlayabilirler. Örneğin, 540 gün askerlik hizmeti bulunan bir sigortalı, emeklilik için gerekli olan 320 günü borçlanarak işlemlerini tamamlayabilir.
**Ödenen Tutarlar Geri Alınabilir mi?**
Eğer aylık bağlanmamış ise, sigortalılar SGK’ye yazılı bildirimde bulunarak borçlanmaktan vazgeçebilir. Bu durumda, ödenen tutar faizsiz bir şekilde iade edilmekte. Ancak, kısmi iade mümkün değildir; daha önceden yatırılan bedel her zaman geri talep edilebilir.
**Borçlanma Ödemeleri Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?**
Başvuru yapıldığında SGK tarafından hesaplanan borç tutarı, iadeli taahhütlü olarak sigortalıya bildirilecektir. Belirtilen tarihten itibaren bir ay içinde ilgili borcun bankaya yatırılması gerekmektedir. Süresinde ödeme yapmayanların yeniden başvuru yapması söz konusu olacaktır.
**Borçlanma Hangi Statüden Geçerli?**
Askerlik, doğum, avukatlık stajı gibi süreler, başvuru sırasında kişinin tabi olduğu son sigortalılık statüsüne göre değerlendirilecektir. Örneğin, son olarak 4/1-a (SSK) kapsamında çalışan bir kişinin borçlanma süreleri, bu statüden sayılacaktır.
**Sigorta Başlangıcını Geriletebilir mi?**
Eğer ilk sigortalı olduğu tarihten önceki süreler için borçlanma yapılırsa, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün kadar geriye çekilebilecektir. Bu durum yalnızca belirli öğrenim süreleri için geçerlidir. Ancak her borçlanmanın sigortalılık başlangıç tarihini öne çekmeyeceği unutulmamalıdır.
