Nöbetçi Eczaneler
Son dönemlerde dermatolojik hastalıkların artması ile birlikte Zona hastalığı da ön plana çıkmaya başladı. Deri hastalıklarından en fazla görülen fakat olağan bir kızarıklık veya kaşıntı olarak değerlendirilen Zona aslında tedavi edilmediği takdirde tehlikeli olabilecek bir deri hastalığıdır. Alternatif tıp çözümleri ile tedavisi mümkün olan Zona hastalığındaki en önemli nokta ise erken teşhistir.
Zona Hastalığı Nedir?
Zona, Varicella zoster ismi verilen su çiçeğinin temel sebebi bir virüs ile bulaşan deri kızarıklığı ve kaşıntı hastalığıdır. Zona, daha çok 50 yaşlarda görülen ancak her yaş grubunu tehdit eden bir döküntü ve ağrı hastalığıdır. Zona hastalığı, varicella zoster isimli virüsün sinir kanalları ile deri yüzeyine ulaşarak, döküntü, kaşıntı, ağrı gibi problemlerin ortaya çıkmasına neden olur.
Zona hastalığı belirli bir evreden sonra deride kabarcıklar şeklinde kendini belli etmeye başlar. Bu aşamadan sonra derinin dökülmesi ve kabuk bağlama sürecine geçilir. Dermatolojik bir hastalık olan zona hastalığı deride kalıcı izlerin kalmasına sebep olmaktadır. Öte yandan zona hastalığı süresince lenf bezlerinin şişmesi ve ateş düşmesi gibi etkileri de mevcuttur.
Genel olarak deri yüzeyinde bulunan zona hastalığı nadir de olsa ağız ve dil bölgesinde de görülebilmektedir. Bu bölgelerde çıkan virüs deri üzerindekilerden daha fazla acı hissi uyandırabilir. Zona hastalığı bulaşıcı değildir, ancak kişi daha önceden su çiçeği geçirmediyse, virüs bu hastalık yoluyla bulaşabilir. Kişi, su çiçeği aşısı olmuş ise bu durumda da bulaşıcı etkisi bulunmamaktadır.
Zona Hastalığının Nedenleri
Deri hastalıkları bulaşıcı olabilmektedir ancak zona hastalığı bulaşıcı değildir. Zona hastalığı vericella zoster virüsünün vücuda yerleşmesi ve sinir kanalları ile kendini dışa vurması ile baş göstermektedir. Zona hastalığının başlıca nedenleri ise şu şekildedir;
– Çocukluk evresinde zona hastalığının virüsü su çiçeği hastalığı ile insan vücuduna yerleşmektedir. Su çiçeği hastalığı geçmiş olsa bile virüs vücudun içinde yer bulmuş olur. Bu nedenle de yıllarca bekleyebilmektedir. Bağışıklık sisteminin zayıflaması ile kendini gösterebilmektedir.
– Yaşlanma ile birlikte gelen bağışıklık sisteminin zayıflaması zona hastalığının başlıca sebepleri arasındadır.
– Romatizma gibi hastalıkların kronikleşmesi ile zona kendini belli edebilir.
– Bazı kanser tedavilerinin ardından alınan ilaçların etkisi ile zona hastalığı baş gösterebilmektedir. Kanser de zona hastalığının temel sebeplerindendir.
– Dengesiz beslenme zona hastalığının nedenlerinden bir tanesidir. Özellikle fazla yağ tüketimi deri üzerindeki kabarcıkların fazlalaşmasına neden olabilmektedir.
– Tedaviler esnasında kullanılan özellikle krem tipi ilaçlarda zona hastalığının sebepleri arasında yer almaktadır.
– Zattüre ve AİDS gibi ciddi hastalıklar zona hastalığının nedeni olabilmektedir.
– Bu sebeplerin yanı sıra depresyon, stres, üzüntü gibi ruhsal bozukluklar da zona hastalığını tetikleyebilmektedir.
Zona Hastalığının Belirtileri
Zona hastalığı kendini belli edebilen bir hastalıktır. Hastalığın tedavi edilebilmesi için erken teşhis oldukça önemlidir. Erken teşhis, her hastalıkta olduğu gibi zona hastalığı için de özellikle belirli bir yaşın üstündeki kişiler için büyük önem taşımaktadır. Zonanın başlıca belirtileri ise şunlardır;
– Ağrı: Zona hastalığı baş göstermeden önce özellikle döküntü olacak bölgede şiddetli ağrılar görülmektedir. Sinir sistemini etkileyen bu ağrıların sıradan ağrı kesicilerle geçirilmesi mümkün olmadığı için, uyku sırasında problemler yaşanması çok sık karşılaşılan bir durumdur.
– Yanma: Deri yüzeyinde normalden daha fazla ve sebepsiz yanmalar görülebilmektedir. Bu yanmaların şiddeti ise normal yanmalardan oldukça fazladır. Bu nedenle de doktora başvurulması gerekmektedir.
– Kaşınma: Deri yüzeyinde özellikle virüsün ortaya çıkmasının ardından aşırı derecede kaşınma hissi oluşur. Döküntü ve kabarmalardan sonra gerçekleşen bu kaşıntı şiddeti nedeniyle deride soyulmalara dahi neden olabilmektedir.
Yukarıdaki belirtilerin baş göstermesi halinde mutlaka cilt hastalıkları doktoruna görünmesi gerekmektedir. Zona hastalığının teşhisi oldukça zor olmasının nedeni belirtilerin diğer hastalıklarla karıştırılmasıdır. Özellikle ağrıların artmasının ardından eğer önlem alınmazsa, zona virüsü işitme kaybı, görme kaybı yüz felçi, kas hastalıkları ve çok çeşitli enfeksiyonların görülmesine neden olabilmektedir.
Zona Hastalığının Tanısı ve Tedavi Yöntemleri
Zona hastalığının tanısı, dermatolojik muayene ile mümkündür. Diğer hastalıklardan ötürü ağrı şikayetlerinin olması ve yapılan dahiliye testlerinde zona hastalığının çıkması mümkün değildir. Özellikle belirli bir yaşın üstünde bulunan hastalarda ağrıların artması durumunda mutlaka dermatoloji muayenesine de tabii olması gerekmektedir. Zona hastalığının birden çok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Erken teşhisin konulduğu tüm zona hastalıkları ilerlemeden tedavi edilebilmektedir. Zona hastalığında;
– Antidepresan, ağrı kesici ve antikonvülzan ilaçları yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle hastalığın ilk evrelerinde tamamen ilaç tedavisi ile sürecin atlatılması mümkündür.
– Kremler; Yüzeysel bir şekilde uygulanan deri hastalıkları için kullanılan kremler de zona hastalığının tedavi yöntemlerinden bir tanesidir. Bu hastalığın yine ilerlemeye başlamadan önceki süreçlerinde uygulanabilmektedir.
– TENS tedavisi: TENS, bir makine yardımıyla sinirlere elektriksel sinyaller gönderilmesi işlemine verilen isimdir. TENS yöntemi genel olarak ağrı kesici bir yöntem olduğu için hastalığın ağrı evrelerinde kullanılmaktadır. Deride baş göstermeye ve kızarıklık, döküntü evrelerinde TENS tedavisi tercih edilmemektedir. Döküntü evresinde, sadece virüsün kalan kısımlarının elektriksel sinyallerin etkisi ile vücuttan atılmasını sağlamaktadır.
– Soğuk Uygulama: Soğuk torbalar ile uygulanabilen bu yöntemde belirli bir derecenin altındaki ısının deri üzerindeki fizyolojik etkisi ile tedavi edilebilen süreçlerde uygulanabilmektedir. Bu yöntemde de derinin kaşıntı hissi azaltılarak yanmalara karşı bir önlem olarak düşünülebilmektedir.
– Akupunktur: Bir çin tedavi yöntemi olarak da bilinen iğne ile uygulanan akupunktur, zona tedavisi için etkili bir yöntemdir. Akupunktur, deri üzerindeki ölü kısımları tedavi edebildiği gibi sinirlerin onarılmasında da büyük bir etkisi olduğu gözlemlenmiştir.
– Deri bölgesine uygulanan sinir blokları: Cerrahi bir müdahale ile uygulanan sinir blokları, virüsün tamamen temizlenmesini amaçlamaktadır. Bu tedavi yöntemi ile sinirlere uygulanan anestezi sayesinde hastalık tamamen vücuttan temizlenir.
Zona Hastalığından Nasıl Korunur?
Zona hastalığından korunmak alınabilecek klasik tedbirlerle mümkündür. Bu nedenle de yaşam standartlarına dikkat edilmelidir. Zona hastalığı bir deri hastalığıdır ancak virüse karşı yaşamın her alanına etki edebilecek önlemlerin alınması sağlıklı bir yaşamı da beraberinde getirmektedir. Zona hastalığının başlıca önlemleri ve korunma yöntemleri ise şunlardır;
– Belirli bir yaşın üstündeki kişiler için düzenli doktor kontrolü yapılması hem zona hastalığının hem de diğer hastalıkların teşhisinde oldukça önemlidir. Hastalığın teşhis edilmesinde düzenli yapılan doktor muayeneleri büyük önem taşımaktadır.
– Bağışıklık sistemini güçlendirici besinler: Takviye gıda olarak organik sebze ve meyveler tercih edilmelidir. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ile hastalığı taşıyan virüsün kendini göstermesinin önüne geçilebilmektedir.
– Sağlıklı ve düzenli beslenme: Beslenme kurallarına dikkat edilmesi halinde hem bağışıklık sistemi güçlenir hem de deri hastalıklarının önüne geçilebilir. Özellikle aşırı yağlı yemeklerden uzak durulmalıdır.
– Su çiçeği aşısı: Hastalıktan korunmak için Varicella zoster virüsüne karşı geliştirilmiş olan su çiçeği aşısı mutlaka yapılmalıdır. Bu aşı tamamen bir önemlidir. Aşının etkili olabilmesi için aşı yapılan kişinin daha önce hiç hasta olmaması gerekmektedir. Özellikle 60 yaş üstündeki herkesin aşı olması doktor ve uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir.
