Çocuklarda alerjik hastalıklar, ebeveynlerin sıkça karşılaştığı sağlık sorunları arasında yer alıyor. Alerji testleri, alerjik hastalıkların tanısında önemli bir araç ancak bu testlerin ne zaman yapılması gerektiği konusunda dikkatli olunmak gerekiyor.
İstinye Üniversitesi öğretim üyesi ve Liv Hospital çocuk alerji ve immünoloji hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mahir İğde, anne babaların alerji testine başvurmayı düşünmeleri gereken durumları şöyle sıraladı:
“1. Kronik Semptomlar:
Çocuğunuzda uzun süredir devam eden burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, öksürük veya gözlerde kaşıntı gibi semptomlar varsa, bu durum alerjik rinitin bir belirtisi olabilir.
Kronik öksürük, özellikle gece artıyorsa, astım veya alerjik bronşit belirtisi olabilir.
2. Gıda Reaksiyonları:
Çocuğunuz belirli gıdaları tükettikten sonra ciltte kızarıklık, kaşıntı, kusma, ishal veya nefes darlığı gibi belirtiler gösteriyorsa, gıda alerjisi ihtimali değerlendirilmelidir.
3. Cilt Problemleri:
Egzama (atopik dermatit) gibi ciltte sürekli kaşıntı ve döküntüler alerji ile ilişkili olabilir.
Kurdeşen (ürtiker) atakları veya anjiyoödem gibi ani cilt reaksiyonları, alerjik bir durumu işaret edebilir.
4. İlaç Reaksiyonları:
Bir ilacın alınmasından sonra döküntü, şişlik, nefes darlığı gibi reaksiyonlar geliştiyse, alerji testi gereklidir.
5. Böcek Sokmaları:
Böcek sokmalarından sonra ciltte aşırı şişlik, kızarıklık veya sistemik reaksiyonlar (örneğin nefes darlığı) varsa, böcek alerjisi açısından değerlendirme yapılmalıdır.
6. Ailede Alerji Öyküsü:
Ailede güçlü bir alerji veya astım öyküsü varsa, çocuğunuzun da alerjik hastalık geliştirme riski daha yüksek olabilir. Bu durumda, erken tanı ve önlem için testler yapılabilir”.
Alerji testlerinin, genellikle bir uzman doktorun tavsiyesiyle yapıldığını belirten İğde, “Çocuğunuzda yukarıdaki belirtiler varsa, bir çocuk alerji ve immünoloji uzmanına danışmanız önemlidir. Uzman, çocuğunuzun hikayesini ve semptomlarını değerlendirerek doğru testin yapılmasını sağlayacaktır. Alerji testleri yalnızca doğru zamanda ve doğru şekilde uygulandığında faydalıdır. Gereksiz testler veya yanlış sonuçlar, gereksiz endişelere yol açabilir. Çocuğunuzun sağlığı için alerji uzmanının yönlendirmesine öncelik verin” dedi.
Prick Test ve Spesifik IgE testinin yaş aralıkları
Alerji testlerinin, bireylerde alerjik rahatsızlıkların tanısında hayati bir rol oynadığını kaydeden İğde, “Alerjik reaksiyonların semptomları, yaşı ve tüm klinik özellikleri göz önünde bulundurularak, uygun testlerin hangi yaş grubunda kullanılacağına karar verilmesi kritik önem taşır. En sık uygulanan iki test, deri prick testi (cilt testi) ve spesifik IgE kan testidir. Genel tanım Prick testi, bireylerin belirli alerjenlere karşı hassasiyetini belirlemek için kullanılan bir cilt testidir. Genellikle polen, ev tozu akarı, hayvan tüyleri, besin alerjenleri ve mantar sporları gibi yaygın alerjenlere yönelik yapılır. Yaş sınırları Prick testi, genellikle 2 yaş ve üzeri bireylerde uygulanabilir. Bu yaş sınırının nedeni, daha küçük çocuklarda (0-2 yaş) cilt reaktivitesinin düşük olması ve testin yalancı negatif sonuç verebilme ihtimalidir. Ancak, semptomları çok belirgin olan çocuklarda, uzman klinik bir değerlendirme ile daha erken yaşlarda da uygulanabilir. Prick testi, hızlı ve genellikle iyi tolere edilen ve kliniği göstermede daha hassas bir testtir. Ancak, belirli yaş gruplarında (özellikle bebeklerde) cilt hassasiyetindeki farklılıklar sonuçları etkileyebilir, bu yüzden testin alerji uzmanın kendisi tarafından yapılması daha güvenilirdir.
Genel tanım spesifik IgE testi, bireylerin kan dolaşımındaki alerjen spesifik immünoglobulin E (IgE) seviyelerini belirlemek için kullanılır. Bu test, alerji tanısında daha az invaziv bir yaklaşım sunar. Ancak kanda potifiliğin sağlıklı kişilerde de olabileceği unutulmamalıdır, belli şartlarda istenenebilir ve anlamlıdır. Yaş sınırları spesifik IgE testi, yaş sınırı olmaksızın her yaş grubu için uygundur. Yenidoğanlar dâhil tüm bireylerde kullanılabilir. Ancak, 6 ay altındaki bebeklerde toplam IgE seviyesi genellikle düşük olduğundan, bu test yalancı negatif sonuç verebilir. Bu nedenle klinik teşhislerle birlikte değerlendirilmelidir. Kan testi, antihistaminik ilaçların kullanımının sonuçları etkilemediği bir yöntemdir ve cilt testi uygulanamayan bireylerde tercih edilir. Ancak sonuçların klinik semptomlarla doğrulanması gerekir; çünkü tek başına IgE seviyeleri bir tanı koydurmaz. 0-2 Yaş: Spesifik IgE testi tercih edilir. Prick testi, gerekli durumlarda uzman gözetiminde yapılabilir. 2-5 Yaş: Her iki test de uygulanabilir. Prick testi genellikle daha fazla tercih edilir. 5+ Yaş: Klinik semptomlara göre her iki test de etkili bir şekilde kullanılabilir” dedi.