Nöbetçi Eczaneler
Genel tanımıyla kanser vücudumuzun çeşitli bölgelerindeki temel yaşam destek ünitemiz olan hücrelerimizin kontrolsüz bölünmesi ve çoğalması demektir. Kanserin çok çeşitli tipleri mevcuttur ve eğer tedavi edilmezse ciddi sorunlara ve hatta ölüme neden olabilir. Hücrelerimiz yaşamımızın ilk yıllarında oldukça hızlı bir şekilde bölünüp çoğalırken bu hız yaşlanmaya bağlı olarak azalır. Hücrelerimiz büyür, gelişir, bölünür ve ölürler.
Hücrenin merkezinde çekirdeğin içinde genetik bilgimizin yer aldığı ve sadece elektron mikroskobu ile görüntülenebilen DNA olarak adlandırılan mikroskobik iplikler mevcuttur. Hücrenin normal fonksiyonlarını bilip yerine getirmesi için DNA gereklidir çünkü sağlıklı ve normal bir hücre ne zaman çoğalacağını hatta ne zaman öleceğini bilir. Buna apoptozis yani programlı ölüm denmektedir. Ancak bu DNA ipliklerinde meydana gelen hasar sonucunda kanserli hücreler oluşur. Normal bir hücrede meydana gelen hasar ya tamir edilir ya da hücre ölür ancak kanserli hücreler bu şekilde çoğalmaya devam ederler.
Kanser ve Tümör
Kanserli hücreler bilincini kaybetmiş bir şekilde çoğalır ve bir kitle oluştururlar. Oluşan bu kitleye tümör adı verilir. Tümörlerin iyi huylu ve kötü huylu olanları mevcuttur. İyi huylu olanları kanser değildir. Çoğunlukla alınırlar ve tekrar etmezler bunlar çoğunlukla yaşam ve sağlık açısından tehdit oluşturmazlar. Kötü huylu tümörler kanserdir ve yaşamı tehdit ederler. Bu tümördeki hücreler anormaldir ve kontrolsüzce büyüyüp gelişirler. Normal dokuyu sıkıştırabilir, tahrip edebilir ve dokuya zarar verebilirler. Eğer kanser hücreleri oluştukları tümörden ayrılırsa kan veya lenf yoluyla vücudun başka bir yerinde büyüyüp çoğalabilirler. Kanserin bu şekilde vücudun başka yerlerine yayılması olayına metastaz denir.
Kanserin Evreleri
Evre belirleme kısaca kanserin başladığı noktadan ne kadar ilerlediğini ya da ilerleme olup olmadığını anlamaktır. Tıbbi olarak ise kanserin vücutta nereye yerleştiğinin, nerelere sıçradığının ya da diğer organların etkilenip etkilenmediğinin tanımlanması için yapılan bir işlemdir. Doktorlar bu işlem için tanı metotlarını kullanırlar. Bu yüzden tüm testler yapılmadan evre belirleme tanımlanamaz. Evrenin bilinmesinin en önemli avantajı hekimin hastalığı yakından tanıması ve ona uygun tedaviye kısa zamanda başlanmasıdır. Evre bilgisi sayesinde tedavi planı değerlendirilir. Bu hastalığın seyrinin tahmin edilmesi açısından da önem arz etmektedir.
Evre belirlemek için 3 faktör ele alınır:
1. İlk tümörün büyüklüğü ve nerde yerleştiği (T)
2. Tümörün lenf nodüllerine yayılma durumu (N)
3. Metastazın yapılma durumu (M)
T, N, M sonuçları değerlendirilerek kanserin evresi belirlenir. Ve evreler Romen rakamlarıyla birden dörde kadar yazılır. Kanser 1. ve 2.evre de düşük yayılım gösterirken 3.evre hastalığın daha da yayıldığını gösterir. 4.evre ise en yüksek evredir ve yaşamı tehdit eder.
Tedavi Seçenekleri
Kanserin birçok tipi vardır ve her biri farklı bir tedavi metodu gerektirir. Örneğin meme kanserinde genellikle cerrahi yöntemler ile kanserli doku alınırken akciğer kanserinde kemoterapi dediğimiz ilaçla tedavi uygulanır. Bu hastalıkta önemli olan belirtileri erken teşhis ederek kanser ciddi boyutlara ulaşmadan ve metastaz gerçekleşmeden önce tedaviye başlamaktır.
